صنعت چاپ در هند از بعد از دوران همه گیری کرونا با تحولات عظیمی همراه بوده است. صنعت چاپ در هند تا سال 2019، 330 میلیون روپیه ارزش گذاری شده است. اما در دوران پس از کرونا، با بحران های مختلفی مانند کمبود منابع اولیه، بالا رفتن نجومی قیمت ها، پایین آمدن تقاضا برای چاپ و رقابت بر سر قیمت روبه رو بوده است. اما در دل همین بحران ها، برخی از تولیدکنندگان باهوش تصمیم گرفتند که با بهره گیری از ابزار و فناوری های مناسب در جریان تولید خود، هم از سایر رقبا در بازار پیشی بگیرند و هم کشور را در زمان بحران تنها نگذارند. ارزش صنعت چاپ هند در سال 2022، 33.2 میلیارد دلار تخمین زده شد.
در دوران دو ساله ی همه گیری، چاپ تجاری در هند بیشترین ضربه ی اقتصادی را متحمل شد و به دنبال آن، بسیاری از چاپخانه های کوچک و متوسط تجاری ناچار شدند که کسب و کار خود را تعطیل کنند. و آن دسته از تولیدکنندگان که در بازار باقی ماندند، اغلب به فناوری های چاپ دیجیتال روی آوردند. همچنین از آنجایی که در این دوران، تقاضا برای بسته بندی ناگهان شدت گرفت، بسیاری از چاپخانه ها مجبور شدند که از یک طرف برای بقای خود و از طرف دیگر برای برآورده کردن نیاز به بسته بندی در جمعیت میلیاردی هند، به چاپ بسته بندی روی بیاورند. در همان زمان که خرید آنلاین محصولات به عنوان راهی امن و بهداشتی، بی دردسر و سریع مورد استقبال مردم سرتاسر جهان قرار گرفت، بسته بندی های انعطاف پذیر و کارتنی، با تقاضای بسیار بالا رو به رو شدند. و حالا بعد از اتمام دوران سخت کرونا، همچنان برای محصولات دارویی، خوراکی، نوشیدنی و حتی پارچه و لباس هم مورد استفاده قرار می گیرند.
دکتر آنایاث، یکی از محققان برجسته ی هند در زمینه ی فناوری های چاپ است که تاکنون به خاطر تحقیقات خود در این زمینه، موفق به دریافت چندین جایزه ی معتبر داخلی و بین المللی شده است.
ما آخرین بار شما را ده سال پیش، زمانی که از طرف هایدلبرگ برای یک سخنرانی به دوبی سفر کرده بودید ملاقات کردیم. به نظر شما از ده سال پیش تا کنون، صنعت چاپ و گرافیک با چه تغییر و تحولاتی همراه بوده است؟
آنایاث: حقیقتا به عنوان یک محقق در زمینه ی هنرهای گرافیکی، نمی توانم به این سوال جواب دقیق و کاملی بدهم. مطمئنا در این بازه ی زمانی ده ساله، تحولات بزرگی رخ داده، اما درحال حاضر بسیاری از کمپانی های بزرگ در زمینه ی چاپ با بحران های بزرگی دست و پنجه نرم می کنند و این اتفاق، تاثیر عمیقی بر این بخش از صنعت می گذارد. این روزها تمرکز صنعت چاپ در دنیا بر کیفیت، کاهش زمان و هزینه ی چاپ، دیجیتالی سازی و اتوماسیون است. پیش بینی های انجام شده از دروپای آینده هم نشان می دهد که موضوعاتی مثل Industry 4.0، پایداری، تغییرات جمعیتی، امنیت و شناسایی برند و اپلیکیش های داده محور، مهمترین مسال روز صنعت چاپ را تشکیل می دهند.
از جنبه ی فناوری سیستم ها و ماشین آلات چاپ هم، سیستم های چاپ کاربردی، چاپ صنعتی، سیستم های عملیات تکمیلی و دکوراسیون، چاپ بسته بندی، بسته بندی های فعال و هوشمند، چاپ جوهرافشان و چاپ پارچه، مهمترین زمینه های صنعت چاپ را تشکیل می دهند. به عقیده ی دکتر مارکوس هیری از VDMA هم موضوعات محوری در آینده ی صنعت چاپ بر پایه ی هوش مصنوعی، چاپ متصل، پلتفرم های آنلاین و اقتصاد دورانی خواهند بود.
البته با وجود اینکه صنعت چاپ در عصر دیجیتال و هوش مصنوعی، آبستن تحولات عظیم و فوق العاده ای ست، اما بازهم نمی توان از چالش ها و بحران هایی که گریبان گیر اغلب چاپخانه داران و تامین کنندگان بزرگ و کوچک شده است غافل بود.
صنعت چاپ به کجا می رود؟ مهمترین روندهای آینده کدام اند؟
همانطور که در پاسخ به سوال اول هم توضیح دادم، در حال حاضر صنعت چاپ با موضوعات مختلفی مواجه شده چالش های محیط زیستی، دیجیتالی شدن و تاثیر شبکه های اجتماعی، هوش مصنوعی و فروش آنلاین مهمترین آنها هستند که بیشترین چالش ها و فرصت های چاپ را در دل خود دارند.
در مورد صنعت چاپ پیش بینی های بسیاری وجود داشته که بسیاری از آنها محقق نشدند. مثلا وقتی در سال 1993، بنی لاندا، اولین سیستم چاپ دیجیتال را به بازار عرضه کرد، اعلام کرد که با ظهور چاپ دیجیتال، روش های سنتی چاپ برای همیشه منسوخ خواهند شد، ولی این اتفاق نیافتاد. به نظر شما چه چیزی باعث شده که روش های سنتی چاپ مانند افست، اینقدر مقاوم باشند؟
اگر این پیش گویی محقق می شد و چاپ سنتی به حیات خود ادامه نمی داد، بسیاری از دوستان و همکاران من بیکار می شدند. بنابراین من از بابت محقق نشدن آن بسیار خوشحالم. در گذشته هم چاپ افست با چاپ لتر پرس همین کار را کرد و شاهد بودیم که بعد از رواج افست، بسیاری از چاپخانه های لترپرس از ادامه ی فعالیت بازماندند.
چاپ دیجیتال باید برای کنار زدن چاپ افست، مزیت های این دو روش چاپی را در دل فناوری های خود بگنجاند. مزیت هایی مثل کیفیت و سرعت بالا، تطبیق پذیری با انواع بسترها، انعطاف پذیری و هزینه های معقولانه ی چاپ. چاپ افست، یک روش چاپ بر پایه ترکیبی از علم، مهندسی، فناوری و سال ها تجربه ی چاپکاران تاریخ است و چاپ دیجیتال نمی تواند یک شبه آن را کنار بزند. در حال حاضر شاهد فعالیت هر دو روش چاپی در کنار هم هستیم و فعلا، اینکار عاقلانه ترین تصمیم است.
در حال حاضر موضوع کبود نیروی متخصص در زمینه ی چاپ هم به معضل بزرگ صنعت چاپ تبدیل شده. شما چه راهکارهایی برای جذب نسل جوان به صنعت چاپ سراغ دارید؟
ما باید صنعت چاپ را به حیطه ی جذاب تری برای جوانان تبدیل کنیم. اول اینکه باید سوتفاهمی که درباره ی فضای کار در صنعت چاپ در ذهن نسل جوان وجود دارد را از بین ببریم. سالن های چاپ مدرن دیگر مانند گذشته فضاهای شلوغ و کثیف و پر از بوی مواد شیمیایی و انبوهی از کاغذ نیستند، بلکه فضاهایی تمیز، با تهویه ی مناسب و مجهز به سیستم های کامپیوتری هستند و بسیاری از کارهایی که در گذشته توسط اپراتورها به صورت دستی انجام می شد، در حال حاضر به شکل اتوماتیک و توسط خود ماشین آلات انجام می شوند.
درواقع بسیاری از سازمان هایی که نسل جوان برای کار کردن در آن فضاها مشتاق هستند، به نیمی از فناوری هایی که ما با آنها سروکار داریم هم مجهز نیستند. همینطور فضاهای چاپ امروزی فرصت های فراوانی را برای خلاقیت و ابتکار به نسل جوان ارائه می دهد که در فضاهای صنعتی دیگر کمتر میبینیم. ما باید همه ی این مزیت ها را به نسل جوان نشان دهیم و آنوقت میبینیم که آنها به کار کردن در این حیطه علاقه مند خواهند شد.
یک پدیده ی دیگر در صنعت چاپ، فناوری چاپ سه بعدی ست که هرروز خبر تازه ای از آن می شنویم. چاپ سه بعدی موانع زیادی را از سر راه صنایع مختلف برداشته است. آیا شما چاپ سه بعدی را با صنعت چاپ مرتبط می دانید؟ آیا توصیه می کنید که چاپخانه های سنتی و دیجیتال به چاپ سه بعدی روی بیاورند؟
اول از همه اینکه چاپ سه بعدی، یک فرآیند تولید به روش افزایشی ست. به این ترتیب که پرینتر سه بعدی، متریال مختلف مانند پلیمرها، فلزات و حتی سرامیک را لایه به لایه بر روی هم میچیند تا قطعه یا نمونه ی مورد نظر ساخته شود. چاپ سه بعدی با صنعت چاپ گرافیک تفاوت هایی دارد، اما شباهت هایی هم هست که می توان به آنها اشاره کرد. مثلا در هر دو حیطه، جریان کاری مربوط به طراحی، انتخاب مواد اولیه، تولید، نظارت و عملیات تکمیلی شبیه به هم هستند. البته که محصول نهایی در هر حیطه، با دیگری کاملا متفاوت است.
یک تفاوت دیگر این است که چاپ سه بعدی بیشتر در حوزه ی مهندسی مکانیک مطرح است. البته برخی از پرینترهای سه بعدی هم هستند که برای تولید محصول در دنیای رسانه و تبلیغات به کار گرفته می شوند. در نهایت اینکه چاپ سه بعدی با سرعتی پیشرفت می کند که هیچکدام از ما فکرش را هم نمی کردیم.
در زمینه ی پیشرفت فناوری های چاپ، شکاف بزرگی بین کشورهای توسعه یافته و کشورهای جهان سوم وجود دارد. کشورهای کمتر توسعه یافته چگونه این شکاف را پر می کنند؟
من فکر میکنم که حجم مصرف چاپ در کشورهای ثروتمند در حال کاهش است و همین، می تواند به کشورهای کمتر توسعه یافته فرصت های خوبی برای رشد و پیشرفت بدهد.
تاریخ صنعت چاپ را چگونه می بینید؟
از چاپ گچی – دستی در زمان تمدن بی شنگ، تا ماشین چاپ گوتنبرگ، تا چاپ لیتوگرافی ساخت آلوئیس سنفلدر، تا ماشین چاپ افست ایرا روبلز، تا ماشین های چاپ دیجیتال و بعد از آن هم اینترنت و هوش مصنوعی، خلاصه ی تاریخ صنعت چاپ را تشکیل می دهند.
و سوال آخر اینکه، به عقیده ی شما فناوری بزرگ بعدی در صنعت چاپ چه خواهد بود؟
فناوری بزرگ بعدی در صنعت چاپ، ترکیبی از فناوری های مختلف خواهد بود که در اوج توانایی و بلوغ، به تحول بزرگ دیگری در صنعت منجر خواهند شد. صنعت چاپ با بهره گیری از Industry 4.0 مانند هوش مصنوعی، واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، رباتیک، کلان داده و... تجربه ی فوق العاده ای را برای مشتریان ایجاد خواهند کرد و صنعت چاپ را هرچه بیشتر به یک صنعت تعاملی تبدیل می کند.
در دوران دو ساله ی همه گیری، چاپ تجاری در هند بیشترین ضربه ی اقتصادی را متحمل شد و به دنبال آن، بسیاری از چاپخانه های کوچک و متوسط تجاری ناچار شدند که کسب و کار خود را تعطیل کنند. و آن دسته از تولیدکنندگان که در بازار باقی ماندند، اغلب به فناوری های چاپ دیجیتال روی آوردند. همچنین از آنجایی که در این دوران، تقاضا برای بسته بندی ناگهان شدت گرفت، بسیاری از چاپخانه ها مجبور شدند که از یک طرف برای بقای خود و از طرف دیگر برای برآورده کردن نیاز به بسته بندی در جمعیت میلیاردی هند، به چاپ بسته بندی روی بیاورند. در همان زمان که خرید آنلاین محصولات به عنوان راهی امن و بهداشتی، بی دردسر و سریع مورد استقبال مردم سرتاسر جهان قرار گرفت، بسته بندی های انعطاف پذیر و کارتنی، با تقاضای بسیار بالا رو به رو شدند. و حالا بعد از اتمام دوران سخت کرونا، همچنان برای محصولات دارویی، خوراکی، نوشیدنی و حتی پارچه و لباس هم مورد استفاده قرار می گیرند.
دکتر آنایاث، یکی از محققان برجسته ی هند در زمینه ی فناوری های چاپ است که تاکنون به خاطر تحقیقات خود در این زمینه، موفق به دریافت چندین جایزه ی معتبر داخلی و بین المللی شده است.
ما آخرین بار شما را ده سال پیش، زمانی که از طرف هایدلبرگ برای یک سخنرانی به دوبی سفر کرده بودید ملاقات کردیم. به نظر شما از ده سال پیش تا کنون، صنعت چاپ و گرافیک با چه تغییر و تحولاتی همراه بوده است؟
آنایاث: حقیقتا به عنوان یک محقق در زمینه ی هنرهای گرافیکی، نمی توانم به این سوال جواب دقیق و کاملی بدهم. مطمئنا در این بازه ی زمانی ده ساله، تحولات بزرگی رخ داده، اما درحال حاضر بسیاری از کمپانی های بزرگ در زمینه ی چاپ با بحران های بزرگی دست و پنجه نرم می کنند و این اتفاق، تاثیر عمیقی بر این بخش از صنعت می گذارد. این روزها تمرکز صنعت چاپ در دنیا بر کیفیت، کاهش زمان و هزینه ی چاپ، دیجیتالی سازی و اتوماسیون است. پیش بینی های انجام شده از دروپای آینده هم نشان می دهد که موضوعاتی مثل Industry 4.0، پایداری، تغییرات جمعیتی، امنیت و شناسایی برند و اپلیکیش های داده محور، مهمترین مسال روز صنعت چاپ را تشکیل می دهند.
از جنبه ی فناوری سیستم ها و ماشین آلات چاپ هم، سیستم های چاپ کاربردی، چاپ صنعتی، سیستم های عملیات تکمیلی و دکوراسیون، چاپ بسته بندی، بسته بندی های فعال و هوشمند، چاپ جوهرافشان و چاپ پارچه، مهمترین زمینه های صنعت چاپ را تشکیل می دهند. به عقیده ی دکتر مارکوس هیری از VDMA هم موضوعات محوری در آینده ی صنعت چاپ بر پایه ی هوش مصنوعی، چاپ متصل، پلتفرم های آنلاین و اقتصاد دورانی خواهند بود.
البته با وجود اینکه صنعت چاپ در عصر دیجیتال و هوش مصنوعی، آبستن تحولات عظیم و فوق العاده ای ست، اما بازهم نمی توان از چالش ها و بحران هایی که گریبان گیر اغلب چاپخانه داران و تامین کنندگان بزرگ و کوچک شده است غافل بود.
صنعت چاپ به کجا می رود؟ مهمترین روندهای آینده کدام اند؟
همانطور که در پاسخ به سوال اول هم توضیح دادم، در حال حاضر صنعت چاپ با موضوعات مختلفی مواجه شده چالش های محیط زیستی، دیجیتالی شدن و تاثیر شبکه های اجتماعی، هوش مصنوعی و فروش آنلاین مهمترین آنها هستند که بیشترین چالش ها و فرصت های چاپ را در دل خود دارند.
در مورد صنعت چاپ پیش بینی های بسیاری وجود داشته که بسیاری از آنها محقق نشدند. مثلا وقتی در سال 1993، بنی لاندا، اولین سیستم چاپ دیجیتال را به بازار عرضه کرد، اعلام کرد که با ظهور چاپ دیجیتال، روش های سنتی چاپ برای همیشه منسوخ خواهند شد، ولی این اتفاق نیافتاد. به نظر شما چه چیزی باعث شده که روش های سنتی چاپ مانند افست، اینقدر مقاوم باشند؟
اگر این پیش گویی محقق می شد و چاپ سنتی به حیات خود ادامه نمی داد، بسیاری از دوستان و همکاران من بیکار می شدند. بنابراین من از بابت محقق نشدن آن بسیار خوشحالم. در گذشته هم چاپ افست با چاپ لتر پرس همین کار را کرد و شاهد بودیم که بعد از رواج افست، بسیاری از چاپخانه های لترپرس از ادامه ی فعالیت بازماندند.
چاپ دیجیتال باید برای کنار زدن چاپ افست، مزیت های این دو روش چاپی را در دل فناوری های خود بگنجاند. مزیت هایی مثل کیفیت و سرعت بالا، تطبیق پذیری با انواع بسترها، انعطاف پذیری و هزینه های معقولانه ی چاپ. چاپ افست، یک روش چاپ بر پایه ترکیبی از علم، مهندسی، فناوری و سال ها تجربه ی چاپکاران تاریخ است و چاپ دیجیتال نمی تواند یک شبه آن را کنار بزند. در حال حاضر شاهد فعالیت هر دو روش چاپی در کنار هم هستیم و فعلا، اینکار عاقلانه ترین تصمیم است.
در حال حاضر موضوع کبود نیروی متخصص در زمینه ی چاپ هم به معضل بزرگ صنعت چاپ تبدیل شده. شما چه راهکارهایی برای جذب نسل جوان به صنعت چاپ سراغ دارید؟
ما باید صنعت چاپ را به حیطه ی جذاب تری برای جوانان تبدیل کنیم. اول اینکه باید سوتفاهمی که درباره ی فضای کار در صنعت چاپ در ذهن نسل جوان وجود دارد را از بین ببریم. سالن های چاپ مدرن دیگر مانند گذشته فضاهای شلوغ و کثیف و پر از بوی مواد شیمیایی و انبوهی از کاغذ نیستند، بلکه فضاهایی تمیز، با تهویه ی مناسب و مجهز به سیستم های کامپیوتری هستند و بسیاری از کارهایی که در گذشته توسط اپراتورها به صورت دستی انجام می شد، در حال حاضر به شکل اتوماتیک و توسط خود ماشین آلات انجام می شوند.
درواقع بسیاری از سازمان هایی که نسل جوان برای کار کردن در آن فضاها مشتاق هستند، به نیمی از فناوری هایی که ما با آنها سروکار داریم هم مجهز نیستند. همینطور فضاهای چاپ امروزی فرصت های فراوانی را برای خلاقیت و ابتکار به نسل جوان ارائه می دهد که در فضاهای صنعتی دیگر کمتر میبینیم. ما باید همه ی این مزیت ها را به نسل جوان نشان دهیم و آنوقت میبینیم که آنها به کار کردن در این حیطه علاقه مند خواهند شد.
یک پدیده ی دیگر در صنعت چاپ، فناوری چاپ سه بعدی ست که هرروز خبر تازه ای از آن می شنویم. چاپ سه بعدی موانع زیادی را از سر راه صنایع مختلف برداشته است. آیا شما چاپ سه بعدی را با صنعت چاپ مرتبط می دانید؟ آیا توصیه می کنید که چاپخانه های سنتی و دیجیتال به چاپ سه بعدی روی بیاورند؟
اول از همه اینکه چاپ سه بعدی، یک فرآیند تولید به روش افزایشی ست. به این ترتیب که پرینتر سه بعدی، متریال مختلف مانند پلیمرها، فلزات و حتی سرامیک را لایه به لایه بر روی هم میچیند تا قطعه یا نمونه ی مورد نظر ساخته شود. چاپ سه بعدی با صنعت چاپ گرافیک تفاوت هایی دارد، اما شباهت هایی هم هست که می توان به آنها اشاره کرد. مثلا در هر دو حیطه، جریان کاری مربوط به طراحی، انتخاب مواد اولیه، تولید، نظارت و عملیات تکمیلی شبیه به هم هستند. البته که محصول نهایی در هر حیطه، با دیگری کاملا متفاوت است.
یک تفاوت دیگر این است که چاپ سه بعدی بیشتر در حوزه ی مهندسی مکانیک مطرح است. البته برخی از پرینترهای سه بعدی هم هستند که برای تولید محصول در دنیای رسانه و تبلیغات به کار گرفته می شوند. در نهایت اینکه چاپ سه بعدی با سرعتی پیشرفت می کند که هیچکدام از ما فکرش را هم نمی کردیم.
در زمینه ی پیشرفت فناوری های چاپ، شکاف بزرگی بین کشورهای توسعه یافته و کشورهای جهان سوم وجود دارد. کشورهای کمتر توسعه یافته چگونه این شکاف را پر می کنند؟
من فکر میکنم که حجم مصرف چاپ در کشورهای ثروتمند در حال کاهش است و همین، می تواند به کشورهای کمتر توسعه یافته فرصت های خوبی برای رشد و پیشرفت بدهد.
تاریخ صنعت چاپ را چگونه می بینید؟
از چاپ گچی – دستی در زمان تمدن بی شنگ، تا ماشین چاپ گوتنبرگ، تا چاپ لیتوگرافی ساخت آلوئیس سنفلدر، تا ماشین چاپ افست ایرا روبلز، تا ماشین های چاپ دیجیتال و بعد از آن هم اینترنت و هوش مصنوعی، خلاصه ی تاریخ صنعت چاپ را تشکیل می دهند.
و سوال آخر اینکه، به عقیده ی شما فناوری بزرگ بعدی در صنعت چاپ چه خواهد بود؟
فناوری بزرگ بعدی در صنعت چاپ، ترکیبی از فناوری های مختلف خواهد بود که در اوج توانایی و بلوغ، به تحول بزرگ دیگری در صنعت منجر خواهند شد. صنعت چاپ با بهره گیری از Industry 4.0 مانند هوش مصنوعی، واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، رباتیک، کلان داده و... تجربه ی فوق العاده ای را برای مشتریان ایجاد خواهند کرد و صنعت چاپ را هرچه بیشتر به یک صنعت تعاملی تبدیل می کند.
