پایگاه اطلاع رسانی چاپ دیجیتال ایران
جمعه10 فروردين 1403     Friday, March 29, 2024

چاپ فرمت عریض تا چه حد پایدار است؟

بااینکه چاپخانه های سرتاسر دنیا طیف کامل رنگی را در اختیار مشتری قرار می دهند، اما به نظر می رسد این روزها رنگ سبز بیشتر از هر رنگ دیگری طرفدار دارد. خب البته ما درباره ی رنگ پانتون سال صحبت نمی کنیم،

اهمیت پایداری محیط زیست مخصوصا در این سال های اخیر قابل چشم پوشی نیست؛ بیانیه های کارشناسان و حامیان محیط زیست از مرحله ی پیش بینی و هشدار گذشته و حالا همه ی ما تاثیر نابودگر تغییرات اقلیمی را به چشم می بینیم. اگر بخواهیم جلوی فجایع محیط زیستی قریب الوقوع را بگیریم، باید تا سال 2050 حجم انتشار گازهای گلخانه ای را به صفر برسانیم و در این راه تمام صنایع، از جمله صنعت چاپ و بسته بندی باید دین خود را ادا کنند. در این مقاله پایداری صنعت چاپ در حوزه ی فرمت عریض را بررسی می کنیم.

چرا پایداری مهم است؟
توضیح اینکه سلامت زمین چرا و چقدر برای بقای ما موجودات زنده مهم است، چیزی نیست که در این مقاله بگنجد. اما توضیح می دهیم که چرا پایداری برای صنعت چاپ مهم است.

صنعت چاپ و بسته بندی به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گازهای سمی و گلخانه ای و یکی از پرمصرف ترین صنایع در دنیا شاخته می شود. در واقع این صنعت در سه فاز مایع، جامد و گاز، آلاینده های بسیار خطرناک تولید میکند و هنوز هم آن آنطور که باید، نتوانسته مساله ی بازیافت زباله های خود را حل کند. 

بسیاری از فرآیندهای چاپ قدیمی که عمدتا از مرکب های سالونت قوی و بسترهای چاپی پایه پلاستیک استفاده می کنند، هنوز با مساله ی پایداری غریبه هستند. اما خوشبختانه هرروز به تعداد مشتریان آگاه به دغدغه های محیط زیستی که برای تولیدات پایدار به تولیدکنندگان فشار می آورند، اضافه می شود. 

حالا تولیدکنندگان بسیاری در جهان هستند که به مشتریان خود قول محصولات و فرآیندهای پایدار می دهند و همین تعهد، تاثیر مستقیمی بر زنجیره ی تامین این صنعت دارد؛ تامین کنندگان ناچارند که برای پایداری مواد اولیه و تجهیزات چاپ فکری بکنند وگرنه به زودی از گود رقابت خارج می شوند.

ارتباط چاپ فرمت عریض با محیط زیست
رابطه ی صنعت چاپ با محیط زیست در طول تاریخ چندان درخشان نبوده است و این نه به خاطر خصومت ذاتی، بلکه به خاطر عوامل متعدد فعال در صنعت چاپ است که هرکدام به شکلی با محیط زیست در تقابل قرار می گیرند: مواد اولیه، تجهیزات و ماشین آلات و فرآیندها (مانند زنجیره ی تامین)

پایداری مواد اولیه: 
متاسفانه تمام مواد اولیه ی چاپ فرمت عریض که برای دهه های متمادی، مواد استاندارد چاپ را تشکیل می دادند از جمله بسترها، مرکب ها، حلال ها و... به هیچ وجه دوستدار محیط زیست نبوده اند. اما در حال حاضر این رویکرد در حال تغییر است؛ امروز تولیدکنندگان و تامین کنندگان آنها به دنبال جایگزین های مناسب برای مواد اولیه ی غیرپایدار هستند.

مرکب ها: 
یکی از آلاینده ترین و پردردسر ترین مواد در صنعت چاپ، مرکب است. مرکب های سالونت و اکو سالونت (اولی کمی از دومی خشن تر است)، مرکب های سنتی چاپ را تشکیل می دهند که یعنی هنگام استفاده از آنها، ترکیبی از گازهای شیمیایی مضر در محیط منتشر می شود که برای زمین مضر است.

البته این مرکب ها هم جایگزین دارند؛ مرکب های پایه آب و یووی که نسبت به دوتای قبلی، آلاینده های کمتری تولید می کنند و بااستقبال هم مواجه شدند. نوعی از مرکب ها هم هستند که بازیافت شان آسان است و به راحتی به ساختارهای قابل احیا شکسته می شوند. اما خبر خوشایندتر این است که این مرکب ها به شکل گسترده مورد استقبال قرار گرفته و در چاپخانه های بزرگ و معتبر دنیا استفاده می شوند.

اما مرکب چاپ فرمت عریض باید از مقاومت کافی برخوردار باشد تا بتواند برای مدت طولانی، بدون از دست دادن کیفیت خود در محیط های بیرونی باقی بماند. در گذشته برای تضمین کیفیت بنرها و تابلوهایی که با چاپ فرمت عریض تولید می شدند، از مرکب های سالونت قوی استفاده می شد، اما خوشبختانه حالا مرکب های دوست دار محیط زیست مانند مرکب های لاتکس و پایه آب به حدی از کیفیت رسیده اند که به خوبی از پس این چالش برمی آیند. اینروزها حتی بسته بندی این محصولات هم با مقواهای بازیافتی یا قابل بازیافت تولید می شوند.


بسترهای چاپ: 
بسترهای چاپی ای که با پرینترهای فرمت عریض چاپ می شوند هم سهم قابل توجهی در پایداری آن دارند. اغلب بسترهای چاپ فرمت عریض از پایه ی PVC ساخته می شوند که برای محیط زیست مضر است. دلیل آن هم این است که فرآیند تولید، استفاده و دور ریز PVC، مواد زیست تجدیدناپذیر و بسیار سمی ای را وارد چرخه ی محیط زیست می کند.

البته چاپ بر روی بسترهای پایه PVC راحت، فوری و ارزان است که همین، پیدا کردن جایگزین مناسب برای آن را سختتر می کند، اما خوشبختانه این مورد هم در حال تغییر است؛ اینروزها استفاده از بنرها و تابلوهای از جنس پارچه به جای PVC با استقبال خوبی مواجه شده است.

یکی دیگر از جایگزین های PVC که مخصوصا از طرف کمپانی های معتبر دنیا مورد استفاده قرار می گیرد، پلی پروپیلین وینیل است. البته شاید فکر کنید این هم یکی دیگر از آن مواد پایه پلاستیکی مضر است، اما در حقیقت پلی پروپیلین در چارت مواد مضر، در گروه مواد با خطر کم تا متوسط طبقه بندی می شود.


تجهیزات و ماشین آلات: 
آسیب های محیط زیستی فقط از مواد اولیه و بسترهای چاپی ناشی نمی شود، خود پرینترها هم در این صدمات سهیم هستند. هر ساله انواع پرینترهای تازه با آخرین تکنولوژی ها برای افزایش کیفیت و سرعت چاپ به بازار عرضه می شوند. اما چیزی که در سال های اخیر با آن مواجه هستیم این است که تولیدکنندگان این ماشین آلات حالا در کنار فاکتورهای دیگر، پایداری ماشین را هم به عنوان یک مزیت رقابتی برای برند خود در نظر می گیرند.

یک مثال خوب برای این ادعا، پرینترهای اخیر کمپانی HP ست که مرکب های سالونت را از فرآیندهای چاپ خود کنار گذاشته اند. HP از نقش مهم خود به عنوان یک کمپانی پیشرو و موثر در ایجاد تحولات پایداری مخصوصا در زمینه ی چاپ فرمت عریض آگاه است و متعهد شده است که وظیفه ی خود را در اقبال این مسئولیت به خوبی انجام دهد.

پرینترهای HP Latex، در فرآیندهای خود حتی مرکب های یووی را هم کنار گذاشته و فقط از مرکب های پایه آب لاتکس استفاده می کند که یعنی هیچ ماده ی سالونتی هم در کار نیست. البته این کمپانی به هیچ وجه کیفیت را فدای پایداری نکرده و این یعنی مشتریان می توانند همان کیفیت مورد انتظار خود را اینبار به شکل پایدارتری دریافت کنند.

رویکردهای تازه
اما مهمتر از تغییر مرکب، مواد اولیه و پرینترهای قدیمی با انواع جدیدتر و پایدارتر، تغییر رویکرد و دیدگاه افرادی ست که در حوزه ی چاپ فرمت عریض فعالیت میکنند. اگر بخواهیم شاهد تغییرات و تحولات بزرگ در این صنعت باشیم، باید قبل از هرچیز ذهنیت افراد فعال در آن را تغییر دهیم. و این تغییر دیدگاه ها نه فقط در ذهنیت افراد، بلکه باید در عمل و اقدامات آنها صورت بگیرد.

گواهی ها و جایزه هایی که امروزه به فرآیندها و محصولات پایدار اعضا می شوند از جمله گواهی پایداری Green Guard، نشان دهنده ی تغییر رویکردها و آغاز تحولات تازه است که به اقدامات مثبت عظیمی هم می انجامد. یکی از این اقدامات، مربوط به کمپانی اچ پی ست که با نام طرح «Take-back» شناخته میشود. اچ پی در این طرح متعهد شده است که تا سال 2025، 1.2 میلیون تن از سخت افزارها و تجهیزات خود را بازیافت کند. اچ پی اعلام کرده که تمام قطعات مربوط به چاپ فرمت عریض، از کارتریج مرکب گرفته تا هدپرینتر و... را بازیافت می کند.


طبیعت سبزتر خواهد شد...
هنوز زود است که بخواهیم چاپ فرمت عریض را یک صنعت «پایدار» بنامیم. برای اینکار باید تمام آلاینده ها را از تمام مراحل زنجیره ی تامین و تولید پاک کنیم و حقیقتا، این چیزی نیست که چاپ فرمت عریض به تنهایی بتواند از پس آن بربیاید.

در حال حاضر تنها چیزی که از گفتن آن مطمئن هستیم این است که امروز، دغدغه های محیط زیستی ما از همیشه بیشتر و تعهدات مان از همیشه محکم تر شده است. و به جرات می توانیم بگوییم که آینده ی چاپ دیجیال فرم عریض درخشان تر، پاکیزه تر و سبزتر خواهد بود.


نویسنده: اندی ویلسون، مدیر مسئول چاپخانه ی Presson
 

دیدگاه کاربران

مخاطبان گرامی، برای انتشار نظرات لطفا نکات زیر را رعایت فرمایید :

  1. نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  2. نظرات حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های اسلامی منتشر نمی‌شود.
  3. نظرات پس از ویرایش ارسال می‌شود.
دیدگاه شما ثبت شد
پایگاه اطلاع رسانی چاپ دیجیتال ایران

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به "پایگاه اطلاع رسانی چاپ دیجیتال ایران"است.