در گذشته، پرینترها فقط به‌عنوان ابزارهایی مکانیکی برای تبدیل محتوای دیجیتال به نسخه‌های فیزیکی شناخته می‌شدند. در محیط‌های کاری، نقش آنها عمدتاً به چاپ اسناد محدود می‌شد و کم‌تر کسی تصور می‌کرد که این دستگاه‌های به ظاهر بی‌خطر می‌توانند به نقاط ورودی برای مهاجمان سایبری تبدیل شوند. اما اکنون در دنیای دیجیتال و متصل امروز، پرینترها دچار دگرگونی بزرگی شده‌اند؛ آنها از تجهیزات ساده به دستگاه‌هایی با سیستم‌عامل اختصاصی، قابلیت اتصال به شبکه‌های داخلی و حتی ارتباط با فضای ابری تبدیل شده‌اند.
پرینترهای امروزی عملاً به رایانه‌های کوچکی تبدیل شده‌اند که در ساختار آنها پردازنده، حافظه، ماژول‌های وای‌فای یا اترنت، و حتی قابلیت مدیریت از راه دور تعبیه شده است. این پیچیدگی عملکرد و اتصال گسترده باعث شده که آنها به‌طور ناخودآگاه در زمره زنجیره‌ی تأمین فناوری اطلاعات قرار بگیرند، بدون اینکه به همان میزان توجه امنیتی دریافت کنند.
در بسیاری از سازمان‌ها، در حالی که سرورها، رایانه‌های شخصی، و روترها با لایه‌های متعددی از محافظت سایبری مراقبت می‌شوند، پرینترها اغلب بدون رمز عبور امن، با نرم‌افزارهای منسوخ و پیکربندی‌های پیش‌فرض، به شبکه‌ی داخلی متصل هستند. این وضعیت فرصتی طلایی برای هکرها فراهم می‌کند تا از طریق این گلوگاه‌های ناامن، به داده‌های حساس، مسیرهای ارتباطی داخلی، و حتی اطلاعات کاربران دسترسی پیدا کنند.
بررسی‌های صورت‌گرفته در حوادث امنیتی اخیر نیز نشان می‌دهد که مهاجمان سایبری بیش از گذشته به دنبال مسیرهای غیرمنتظره برای نفوذ به شبکه‌ها هستند، و پرینترها دقیقاً یکی از همین مسیرهای غیرمنتظره‌اند. حملات باج‌افزاری، سرقت اطلاعات هویتی، استخراج فایل‌های محرمانه از حافظه‌ی پرینترها، یا حتی استفاده از پرینترها به‌عنوان پایگاه فرمان (Command & Control Server) برای کنترل سایر نقاط در شبکه، از جمله تاکتیک‌های رایجی است که در سال‌های اخیر مشاهده شده است.
از این‌رو، کارشناسان امنیت سایبری به‌شدت هشدار می‌دهند که نادیده گرفتن امنیت پرینترها می‌تواند پیامدهای جدی برای سازمان‌ها به همراه داشته باشد. بررسی وضعیت امنیتی پرینترها، شناسایی آسیب‌پذیری‌های احتمالی، و اجرای پروتکل‌های امنیتی دقیق دیگر یک انتخاب نیست، بلکه به ضرورتی انکارناپذیر در معماری دفاعی فناوری اطلاعات تبدیل شده است. همان‌طور که هیچ سازمانی حاضر نیست بدون دیوار آتش یا آنتی‌ویروس فعالیت کند، اکنون زمان آن فرا رسیده که پرینترها نیز تحت پوشش همین تدابیر دفاعی قرار گیرند.
تهدیدهای پنهان در پرینترهای متصل به شبکه
در دنیای مدرن فناوری، پرینترهای سازمانی دیگر صرفاً ابزارهایی مکانیکی برای چاپ نیستند. این دستگاه‌ها به‌واسطه‌ی پیشرفتهای فنی، به گره‌هایی فعال در شبکه‌های سازمانی تبدیل شده‌اند؛ گره‌هایی که دارای سیستم‌عامل، فضای ذخیره‌سازی، ارتباط بی‌سیم و باسیم، قابلیت مدیریت از راه دور، و حتی اتصال به فضای ابری هستند. همین ویژگی‌ها، در صورت نبود نظارت امنیتی، پرینترها را به نقاط آسیب‌پذیری بالقوه تبدیل می‌کند که اغلب از چشم مدیران فناوری اطلاعات پنهان می‌مانند.
۶. آسیب‌پذیری از طریق پورت‌های باز
برخی پورت‌هایی که به‌صورت پیش‌فرض در پرینترها فعال هستند (مانند FTP، Telnet، HTTP، و SNMP )، در صورتی که رمزنگاری نشده یا محدود نشده باشند، می‌توانند درگاهی برای حملات شنود، تزریق دستورات تازه، یا اجرای کد از راه دور را فراهم کنند.
بر اساس گزارش WorldMetrics در سال ۲۰۲۴:
راهکارهای پیشنهادی برای افزایش امنیت پرینترها
با توجه به تهدیدهای فزاینده‌ای که پرینترهای متصل به شبکه با آن مواجه‌اند، لازم است که کاربران، به‌ویژه در محیط‌های چاپخانهها، تدابیر امنیتی خاصی را برای محافظت از این دستگاه‌ها اتخاذ کنند. در ادامه، مهم‌ترین و مؤثرترین اقدامات پیشگیرانه برای ارتقاء امنیت پرینترها به‌تفصیل بررسی می‌شود:
توصیه‌ها:
توصیه‌ها:
توصیه‌ها:
توصیه‌ها:
توصیه‌ها:
پرینترها دیگر ابزارهای منفعل نیستند، بلکه نقاط اتصال فعالی به زیرساخت فناوری اطلاعات محسوب می‌شوند. عدم توجه به امنیت آنها ممکن است راه نفوذ به کل شبکه سازمان را باز کند. اجرای مجموعه‌ای از اقدامات بالا می‌تواند سطح امنیت پرینتر را به‌طور چشمگیری افزایش دهد و خطرات ناشی از نفوذ سایبری را کاهش دهد.
در عصر حاضر سازمان‌ها به‌طور فزاینده‌ای بر امنیت رایانه‌ها و سرورها تمرکز می‌کنند، اما در این میان امنیت پرینترها اغلب نادیده گرفته می‌شوند. با توجه به افزایش حملات سایبری از طریق این دستگاه‌ها، ضروری است که امنیت پرینترها به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از استراتژی امنیتی سازمان‌ها در نظر گرفته شود.
منبع: printweek.com
مترجم: بیتا توفیقیان
پرینترهای امروزی عملاً به رایانه‌های کوچکی تبدیل شده‌اند که در ساختار آنها پردازنده، حافظه، ماژول‌های وای‌فای یا اترنت، و حتی قابلیت مدیریت از راه دور تعبیه شده است. این پیچیدگی عملکرد و اتصال گسترده باعث شده که آنها به‌طور ناخودآگاه در زمره زنجیره‌ی تأمین فناوری اطلاعات قرار بگیرند، بدون اینکه به همان میزان توجه امنیتی دریافت کنند.
در بسیاری از سازمان‌ها، در حالی که سرورها، رایانه‌های شخصی، و روترها با لایه‌های متعددی از محافظت سایبری مراقبت می‌شوند، پرینترها اغلب بدون رمز عبور امن، با نرم‌افزارهای منسوخ و پیکربندی‌های پیش‌فرض، به شبکه‌ی داخلی متصل هستند. این وضعیت فرصتی طلایی برای هکرها فراهم می‌کند تا از طریق این گلوگاه‌های ناامن، به داده‌های حساس، مسیرهای ارتباطی داخلی، و حتی اطلاعات کاربران دسترسی پیدا کنند.
بررسی‌های صورت‌گرفته در حوادث امنیتی اخیر نیز نشان می‌دهد که مهاجمان سایبری بیش از گذشته به دنبال مسیرهای غیرمنتظره برای نفوذ به شبکه‌ها هستند، و پرینترها دقیقاً یکی از همین مسیرهای غیرمنتظره‌اند. حملات باج‌افزاری، سرقت اطلاعات هویتی، استخراج فایل‌های محرمانه از حافظه‌ی پرینترها، یا حتی استفاده از پرینترها به‌عنوان پایگاه فرمان (Command & Control Server) برای کنترل سایر نقاط در شبکه، از جمله تاکتیک‌های رایجی است که در سال‌های اخیر مشاهده شده است.
از این‌رو، کارشناسان امنیت سایبری به‌شدت هشدار می‌دهند که نادیده گرفتن امنیت پرینترها می‌تواند پیامدهای جدی برای سازمان‌ها به همراه داشته باشد. بررسی وضعیت امنیتی پرینترها، شناسایی آسیب‌پذیری‌های احتمالی، و اجرای پروتکل‌های امنیتی دقیق دیگر یک انتخاب نیست، بلکه به ضرورتی انکارناپذیر در معماری دفاعی فناوری اطلاعات تبدیل شده است. همان‌طور که هیچ سازمانی حاضر نیست بدون دیوار آتش یا آنتی‌ویروس فعالیت کند، اکنون زمان آن فرا رسیده که پرینترها نیز تحت پوشش همین تدابیر دفاعی قرار گیرند.
تهدیدهای پنهان در پرینترهای متصل به شبکه
در دنیای مدرن فناوری، پرینترهای سازمانی دیگر صرفاً ابزارهایی مکانیکی برای چاپ نیستند. این دستگاه‌ها به‌واسطه‌ی پیشرفتهای فنی، به گره‌هایی فعال در شبکه‌های سازمانی تبدیل شده‌اند؛ گره‌هایی که دارای سیستم‌عامل، فضای ذخیره‌سازی، ارتباط بی‌سیم و باسیم، قابلیت مدیریت از راه دور، و حتی اتصال به فضای ابری هستند. همین ویژگی‌ها، در صورت نبود نظارت امنیتی، پرینترها را به نقاط آسیب‌پذیری بالقوه تبدیل می‌کند که اغلب از چشم مدیران فناوری اطلاعات پنهان می‌مانند.
- سیستم‌عامل‌ها و آسیب‌پذیری‌های ناشناخته
- حافظه داخلی: انبار اطلاعات حساس
- دسترسی مدیریتی بدون احراز هویت قوی
- قابلیت‌های چاپ از راه دور و آسیب‌پذیری‌های ابری
- استفاده از پرینتر به‌عنوان سکوی حمله
۶. آسیب‌پذیری از طریق پورت‌های باز
برخی پورت‌هایی که به‌صورت پیش‌فرض در پرینترها فعال هستند (مانند FTP، Telnet، HTTP، و SNMP )، در صورتی که رمزنگاری نشده یا محدود نشده باشند، می‌توانند درگاهی برای حملات شنود، تزریق دستورات تازه، یا اجرای کد از راه دور را فراهم کنند.
بر اساس گزارش WorldMetrics در سال ۲۰۲۴:
- ۶۰٪ از سازمان‌های فعال در صنعت چاپ تجربه حمله سایبری را گزارش کرده‌اند.
- ۵۵٪ از این سازمان‌ها با حملات باج‌افزاری مواجه شده‌اند.
- تنها ۴۵٪ از پرینترها دارای سیاست‌های رسمی امنیت سایبری هستند.
- ۷۰٪ از چاپخانهها فاقد نیروی متخصص امنیت سایبری هستند.
- تنها ۳۰٪ از پرینترها در سال گذشته ارزیابی ریسک امنیتی انجام داده‌اند .
راهکارهای پیشنهادی برای افزایش امنیت پرینترها
با توجه به تهدیدهای فزاینده‌ای که پرینترهای متصل به شبکه با آن مواجه‌اند، لازم است که کاربران، به‌ویژه در محیط‌های چاپخانهها، تدابیر امنیتی خاصی را برای محافظت از این دستگاه‌ها اتخاذ کنند. در ادامه، مهم‌ترین و مؤثرترین اقدامات پیشگیرانه برای ارتقاء امنیت پرینترها به‌تفصیل بررسی می‌شود:
- تغییر رمزهای عبور پیش‌فرض و استفاده از گذرواژه‌های قوی
توصیه‌ها:
- انتخاب رمزهای عبور طولانی (حداقل ۱۲ کاراکتر)، ترکیبی از حروف بزرگ، کوچک، اعداد و نمادها
- استفاده از مدیریت‌کننده گذرواژه برای ذخیره امن رمزها
- فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای (اگر پرینتر یا نرم‌افزار مدیریتی آن پشتیبانی کند.)
- به‌روزرسانی منظم فریمور (Firmware) و نرم‌افزار پرینتر
توصیه‌ها:
- تنظیم چکاپ ماهانه برای بررسی به‌روزرسانی‌های فریمور
- فعال‌سازی به‌روزرسانی خودکار (در صورت امکان)
- پیگیری اطلاعیه‌های امنیتی از سوی شرکت سازنده مانند HP, Canon, Epson, Xerox و...
- محدود کردن دسترسی‌های شبکه‌ای پرینتر
توصیه‌ها:
- اتصال پرینتر به VLAN مجزا یا Subnet ایزوله‌شده برای تفکیک از ترافیک اصلی شبکه
- استفاده از فایروال برای کنترل و محدودسازی ترافیک ورودی و خروجی پرینتر
- غیرفعال‌سازی دسترسی از راه دور مگر در صورت لزوم
- مسدود کردن پورت‌های غیرضروری مانند Telnet، FTP، و SNMPv1
- غیرفعال‌سازی ویژگی‌های غیرضروری
توصیه‌ها:
- غیرفعال‌سازی خدماتی مانند Google Cloud Print، HP ePrint، یا دسترسی از طریق ایمیل.
- حذف قابلیت وای‌فای دایرکت و بلوتوث اگر نیازی به آنها وجود ندارد.
- غیرفعال‌سازی حافظه دائمی در پرینتر (در صورت امکان) یا رمزگذاری اطلاعات ذخیره‌شده.
- آموزش امنیت سایبری به کارکنان
توصیه‌ها:
- برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه برای کارکنان در زمینه امنیت پرینتر
- آگاه‌سازی درباره خطرات چاپ اسناد حساس در پرینترهای عمومی یا اشتراکی
- تشویق به حذف فایل‌های موقت پس از چاپ
- آموزش تنظیمات چاپ امن (Secure Print) در مواقع نیاز
پرینترها دیگر ابزارهای منفعل نیستند، بلکه نقاط اتصال فعالی به زیرساخت فناوری اطلاعات محسوب می‌شوند. عدم توجه به امنیت آنها ممکن است راه نفوذ به کل شبکه سازمان را باز کند. اجرای مجموعه‌ای از اقدامات بالا می‌تواند سطح امنیت پرینتر را به‌طور چشمگیری افزایش دهد و خطرات ناشی از نفوذ سایبری را کاهش دهد.
در عصر حاضر سازمان‌ها به‌طور فزاینده‌ای بر امنیت رایانه‌ها و سرورها تمرکز می‌کنند، اما در این میان امنیت پرینترها اغلب نادیده گرفته می‌شوند. با توجه به افزایش حملات سایبری از طریق این دستگاه‌ها، ضروری است که امنیت پرینترها به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از استراتژی امنیتی سازمان‌ها در نظر گرفته شود.
منبع: printweek.com
مترجم: بیتا توفیقیان
