به گزارش ایپینا، به دنبال ورود چاپ دیجیتال به کشور، موجی از واردات ماشین‌های این حوزه در کشور آغاز شد، در ابتدا اطلاعات زیادی درباره این دستگاه‌ها وجود نداشت و خریداران به تناسب نیاز و کاری که می‌خواستند آغاز کنند به تهیه این ماشین‌ها اقدام می‌کردند. برخی واردکنندگان نیز مجموعه‌ای از این دستگاه‌ها را به بازار وارد کردند و خریداران بر اساس موجودی‌های کشور نوع و رسته کاری خود را انتخاب می‌کردند.
اما به مرور با توسعه و گسترش چاپ دیجیتال در دنیا همچنین ایران این رویه تغییرات زیادی کرد و فعالان این حوزه با علم به حوزه‌ای که در آن فعالیت دارند و نیاز بازار مشتریان به سرمایه‌گذاری در این بخش پرداختند. طی یک دهه اخیر به دنبال استقبال جمع زیادی از فعالان چاپ از دستگاه‌های چاپ دیجیتال همچنین حرکت جامعه به استفاده از شیوه‌های نوین چاپی، کشور شاهد ورود ماشین‌های مختلفی در بخش چاپ دیجیتال بوده است.
برخی از کارشناسان معتقدند در طول این سال‌ها به دنبال اعمال تحریم‌های ظالمانه بر علیه ایران ورود بسیاری از کالاها از جمله ماشین‌های چاپ دیجیتال با مشکلاتی روبرو بوده است و ما بعضا شاهد ورود ماشین‌آلات دست دوم یا دستگاه‌هایی با کیفیت‌های نه چندان خوب به کشور بوده‌ایم، هرچند دستگاه‌ها باکیفیت و خوب نیز به همت برخی از واردکنندگان به کشور وارد شده است.
این موضوع بهانه‌ای شد تا با مهدی علی پناه، حمید خیراللهی و اسکندر جهانبانی سه تن از فعالان حوزه چاپ و بسته‌بندی به گفتگو بنشینیم و نظر آن‌ها را درباره کیفیت دستگاه‌های وارداتی، کارکرد و تاثیرشان در صنعت چاپ دیجیتال جویا شویم.
رابطه منفی بین نرخ ارز و خرید دستگاه
واردات ماشین‌های چاپ در شرایط کنونی کشور کار آسانی نیست، بسیاری از کسانی که در این بخش مشغول هستند با تکیه بر تجربه سالیان گذشته این کار را انجام می‌دهند، مهدی عالیپناه که یکی از فعالان حوزه چاپ دیجیتال است و بیش از سه دهه تجربه در حوزه واردات ماشین‌های چاپ دارد، درباره کیفیت کنونی دستگاه‌های چاپ دیجیتال گفت: اگر بخواهیم درباره واردات ماشین‌های چاپ دیجیتال از سال 1389 به بعد بگوییم، قوانین و شرایط در بخش واردات، نرخ ارز و .. تغییر زیادی داشته که همه این تغییرات در کار واردات تاثیر منفی داشته است.
وی ادامه داد: از زمانی که نرخ ارز افزایش زیادی داشته است، متقاضی برای خرید ماشین‌ها کم شده است زیرا قیمت‌ها چند برابر شده، در حالی که درآمدها به میزان افزایش قیمت‌ها زیاد نبوده است.
علی پناه با بیان اینکه انتظار می‌رود ما بعد از سه دهه سابقه و تجربه فعالیت در این بخش کار بهتری داشته باشیم، افزود: ما فقط تلاش می‌کنیم خودمان را در این بازار حفظ کنیم زیرا تقاضایی برای خرید نیست، اگر هم تقاضایی باشد با شرایط سخت واردات که گاهی بین پنج تا شش ماه طول می‌کشد، معمولا برای ثبت سفارش 60 روز زمان می‌برد تا جواب بدهند و اگر ایرادی باشد برای ویرایش ثبت سفارش دوباره باید در نوبت بمانیم.
وی با اشاره به پروسه زمان بر دریافت ارز از بانک نیز توضیح داد: همین کار حدود یک ماه طول می‌کشد تا ارز را در قالب حواله به فروشنده برسانیم، مشکل دیگر این است که ما قبلا 10 درصد را حواله می‌کردیم و 90 درصد دیگر را زمانی که بار به بندر عباس می‌رسید پرداخت می‌کردیم اما الان باید 100 درصد را پرداخت کنیم.
علی پناه با بیان اینکه این موضوع مشکلات زیادی برای واردکننده ایجاد می‌کند، گفت: قبلا به مشتری می‌گفتیم ماشین را طی مدت یک ماه تا 45 روز تحویل می‌دهیم اما الان با این وضعیت و شرایط شش ماهه شده است و کاسبی دشوار شده است.
وی همچنین درباره کیفیت دستگاه‌های ده سال اخیر نیز یادآور شد: در گذشته بخش زیادی از ماشین‌های ما ژاپنی و کره‌ای بودند و نماینده انحصاری آن‌ها بودیم اما الان به دلیل تحریم‌ها 100 درصد محصولاتی که به کشور می‌آوریم از چین است، البته بخش زیادی از این دستگاه‌ها کیفیت خوبی دارند.
به گفته علی پناه، ما در زمینه چاپ دیجیتال از دستگاه‌های به روزی برخوردار هستیم و تولیدات جدید 2022 را همسطح و همطراز دنیا به کشور وارد می‌کنیم و تلاش داریم ماشین‌های استوک به کشور نیاوریم و کیفیت همه آن‌ها نیز خوب و کاربردی است.
به کیفیت بی‌توجه نباشیم
به سراغ حمیدرضا خیراللهی می‌رویم، از سال 1374 که دفتر فنی خود را در میدان محسنی تهران راه‌اندازی کرد و در سال 1376 برای توسعه کسب و کار خود دستگاه دیجیتال ورقی را به کشور وارد کرد و پس از آن کار خود را در بخش چاپ دیجیتال و واردات این حوزه توسعه داد. او با اشاره به ورود ماشین‌های دیجیتال چینی از سال 2009 به بعد به کشور، گفت: به دلیل تحریم‌هایی که بر علیه ایران وجود داشت چاره‌ای جز کار کردن با ماشین‌های چینی نبود و ما نیز به سمت این دستگاه‌ها رفتیم و واردات بیشتر در این بخش بود.
وی افزود: تا چهار سال قبل شرایط کار اگرچه سخت بود اما قابل تحمل بود اما به مرور شرایط سخت‌تر شد، در این میان وقتی شرایط بازار تغییر می‌کند و مردم نیاز دارند که چاپخانه خود را سرپا نگه دارند، مجبور می‌شوند به سراغ دستگاه‌های ارزان‌تر بروند.
خیراللهی با بیان اینکه به دنبال افزایش نرخ ارز ما چاره‌ای نداریم جز اینکه ماشین‌های ارزان به کشور بیاوریم، گفت: این سال‌ها کیفیت بیشتر به دلیل گرانی دستگاه‌ها کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد و من فعلا شرایط خوبی برای این حوزه و حتی آینده آن نمی‌بینم.
وی همچنین درباره تامین قطعات و خدمات پس از فروش دستگاه‌ها نیز توضیح داد: تا جایی که من اطلاع دارم در این حوزه‌ها مشکل جدی وجود ندارد، اما مساله تلخی که برای من وجود دارد این است که نباید نسبت به کیفیت بی‌توجه باشیم، اما باید این را هم در نظر داشت که مردم توان خرید دستگاه‌های جدید و باکیفیت را نیز ندارند.
خیراللهی در ادامه با اشاره به کیفیت نه چندان خوب برخی بنرها در سطح شهر نیز گفت: زمانی که شرکت‌ها توانایی خرید دستگاه‌های باکیفیت را ندارند ما نتیجه آن را در بنرهای سطح خیابان می‌بینیم و به همین دلیل معتقدم که باید به کیفیت نیز در کنار قیمت توجه شود.
وی تاکید کرد: امروز فقط قیمت دستگاه چاپ دیجیتال اهمیت ندارد، بلکه بالا رفتن نرخ مواد اولیه نیز دغدغه‌ای است که چاپخانه‌داران و مشتریان با آن درگیرند، زیرا در حالی که هر کیلو مرکب 10 دلار بود و به پول ما 10 هزار تومان می‌شد امروز به بیش از 300 هزار تومان رسیده و همین مساله به کاهش حاشیه سود چاپخانه‌دار منجر شده است.
خیراللهی با بیان اینکه چالش‌های موجود در صنعت چاپ بخصوص چاپ دیجیتال، آینده این صنعت را تحت تاثیر قرار داده است، ادامه داد: چاپ دیجیتال صنعت نوپایی در ایران است که وضعیت آن به شرایط اقتصادی بستگی دارد، بخصوص در حوزه چاپ روی پارچه که طی سال‌های اخیر رشد بسیار خوبی داشتیم اما شرایط به گونه‌ای شده است که قیمت تمام شده آن با قیمت کشورهای همسایه تفاوت زیادی ندارد، در حالی که به دلیل مشکلات اقتصادی مجبور به استفاده از ماشین‌ها کم کیفیت و مواد اولیه با کیفیت پایین‌تر هستیم.
جای خالی دستگاه‌های اروپایی و امریکایی
در پایان دقایقی با اسکندر جهانبانی، کارشناس و فعال خبره حوزه چاپ می‌رویم، او با ارائه یک ارزیابی از وضعیت کنونی دستگاه‌های چاپ دیجیتال در کشور، گفت: ماشین‌های چاپ دیجیتال با کیفیت‌های خوبی اغلب آمریکایی و ژاپنی هستند و امکان ورود این دستگاه‌ها به کشور ما وجود ندارد، زیرا قطعات و نرم‌افزار آن‌ها آمریکایی است و حتی در برخی موارد ساخت اسرائیل است و واردات آن‌ها به ایران امکانپذیر نیست.
وی با بیان اینکه امروز ما شاهد ورود ماشین‌های دست دوم در چاپ دیجیتال به کشور هستیم، افزود: ورود دستگاه‌های استوک خودش به تنهایی یک معضل است، هرچند در کنار آن ماشین‌های نو نیز به کشور وارد می‌شود ولی کیفیت چندان بالایی ندارند.
جهانبانی ادامه داد: بخش زیادی از دستگاه‌هایی که به کشور وارد می‌شود باید از طریق نرم‌افزار به کارخانه متصل شود تا یکسری خدمات فعال شود که امکان چنین چیزی میسر نیست و بنابراین بسیاری از ماشین‌های بزرگ زیراکس،hp و canon به ایران وارد نشده است.
وی با بیان اینکه طی این ده سال ماشین‌های رول زیادی به کشور وارد نشده و بیشتر شیت هستند، گفت: یکی دیگر از مسائلی که ماشین‌های چاپ دیجیتال با آن روبرو هستند این است که در کشور ما از تونرهای ارجینال و اصل کمتر استفاده می‌شود که همین مساله عمر و کیفیت دستگاه‌ها را پایین می‌آورد، هرچند باید خدمت پس از فروش و قطعات را نیز به این موضوعات اضافه کرد.
جهانبانی در بخش دیگر صحبت‌های خود با بیان اینکه بیشتر دستگاه‌های خوب و بزرگ مورد نیاز به کشور وارد نمی‌شود، افزود: بیشتر دستگاه‌هایی که به کشور وارد می‌شود چینی است اما ماشین‌های اروپایی و امریکایی به کشور نمی‌آید و همین مساله خیلی مهم است، هرچند تعدادی دستگاه لیبل دیجیتال به کشور آمده ولی در حوزه‌های لارج فرمت نیز واردات زیادی نداشتیم.
وی همچنین به رشد دستگاه‌های افست در کشور اشاره کرد و گفت: ما برعکس سایر کشورها که به سراغ دستگاه‌های چاپ دیجیتال می‌روند بیشتر به سراغ دستگاه‌های قدیمی می رویم، زیرا افست مکانیکی است و مشکلات دیجیتال را ندارد و به همین دلیل خواهان بیشتری دارد.
سخن پایانی..
در پایان می‌توان گفت به دنبال اهمیت چاپ دیجیتال در صنعت چاپ و سایر صنایع وابسته و توسعه روزافزون آن با تولید دستگاه‌های جدید و مدرن ضروری است که فعالان این حوزه در کشور نیز از بخش عمده این دستگاه‌ها بهره‌مند شوند اما مشکلاتی چون قیمت بالای این دستگاه‌ها، طولانی بودن روند ثبت سفارش، بالا بودن قیمت مواد اولیه و ... مزیت‌های رقابتی این شیوه چاپی را کمرنگ کرده است، موضوعی جدی و قابل تامل که نیازمند حمایت از سوی دولت و تشکل‌های صنفی به عنوان حامیان صنف است.
تکیه بر واردات ماشین‌های چاپ تنها از یک یا دو کشور و انحصار بازار ایران در دست این کشورها از جمله موضوعات مهمی است که می‌توان امیدوار بود در سایه ارتباط و رفع تحریم‌ها طی سال‌های آتی کمرنگ‌تر شود.
اما به مرور با توسعه و گسترش چاپ دیجیتال در دنیا همچنین ایران این رویه تغییرات زیادی کرد و فعالان این حوزه با علم به حوزه‌ای که در آن فعالیت دارند و نیاز بازار مشتریان به سرمایه‌گذاری در این بخش پرداختند. طی یک دهه اخیر به دنبال استقبال جمع زیادی از فعالان چاپ از دستگاه‌های چاپ دیجیتال همچنین حرکت جامعه به استفاده از شیوه‌های نوین چاپی، کشور شاهد ورود ماشین‌های مختلفی در بخش چاپ دیجیتال بوده است.
برخی از کارشناسان معتقدند در طول این سال‌ها به دنبال اعمال تحریم‌های ظالمانه بر علیه ایران ورود بسیاری از کالاها از جمله ماشین‌های چاپ دیجیتال با مشکلاتی روبرو بوده است و ما بعضا شاهد ورود ماشین‌آلات دست دوم یا دستگاه‌هایی با کیفیت‌های نه چندان خوب به کشور بوده‌ایم، هرچند دستگاه‌ها باکیفیت و خوب نیز به همت برخی از واردکنندگان به کشور وارد شده است.
این موضوع بهانه‌ای شد تا با مهدی علی پناه، حمید خیراللهی و اسکندر جهانبانی سه تن از فعالان حوزه چاپ و بسته‌بندی به گفتگو بنشینیم و نظر آن‌ها را درباره کیفیت دستگاه‌های وارداتی، کارکرد و تاثیرشان در صنعت چاپ دیجیتال جویا شویم.
رابطه منفی بین نرخ ارز و خرید دستگاه
واردات ماشین‌های چاپ در شرایط کنونی کشور کار آسانی نیست، بسیاری از کسانی که در این بخش مشغول هستند با تکیه بر تجربه سالیان گذشته این کار را انجام می‌دهند، مهدی عالیپناه که یکی از فعالان حوزه چاپ دیجیتال است و بیش از سه دهه تجربه در حوزه واردات ماشین‌های چاپ دارد، درباره کیفیت کنونی دستگاه‌های چاپ دیجیتال گفت: اگر بخواهیم درباره واردات ماشین‌های چاپ دیجیتال از سال 1389 به بعد بگوییم، قوانین و شرایط در بخش واردات، نرخ ارز و .. تغییر زیادی داشته که همه این تغییرات در کار واردات تاثیر منفی داشته است.
وی ادامه داد: از زمانی که نرخ ارز افزایش زیادی داشته است، متقاضی برای خرید ماشین‌ها کم شده است زیرا قیمت‌ها چند برابر شده، در حالی که درآمدها به میزان افزایش قیمت‌ها زیاد نبوده است.
علی پناه با بیان اینکه انتظار می‌رود ما بعد از سه دهه سابقه و تجربه فعالیت در این بخش کار بهتری داشته باشیم، افزود: ما فقط تلاش می‌کنیم خودمان را در این بازار حفظ کنیم زیرا تقاضایی برای خرید نیست، اگر هم تقاضایی باشد با شرایط سخت واردات که گاهی بین پنج تا شش ماه طول می‌کشد، معمولا برای ثبت سفارش 60 روز زمان می‌برد تا جواب بدهند و اگر ایرادی باشد برای ویرایش ثبت سفارش دوباره باید در نوبت بمانیم.
وی با اشاره به پروسه زمان بر دریافت ارز از بانک نیز توضیح داد: همین کار حدود یک ماه طول می‌کشد تا ارز را در قالب حواله به فروشنده برسانیم، مشکل دیگر این است که ما قبلا 10 درصد را حواله می‌کردیم و 90 درصد دیگر را زمانی که بار به بندر عباس می‌رسید پرداخت می‌کردیم اما الان باید 100 درصد را پرداخت کنیم.
علی پناه با بیان اینکه این موضوع مشکلات زیادی برای واردکننده ایجاد می‌کند، گفت: قبلا به مشتری می‌گفتیم ماشین را طی مدت یک ماه تا 45 روز تحویل می‌دهیم اما الان با این وضعیت و شرایط شش ماهه شده است و کاسبی دشوار شده است.
وی همچنین درباره کیفیت دستگاه‌های ده سال اخیر نیز یادآور شد: در گذشته بخش زیادی از ماشین‌های ما ژاپنی و کره‌ای بودند و نماینده انحصاری آن‌ها بودیم اما الان به دلیل تحریم‌ها 100 درصد محصولاتی که به کشور می‌آوریم از چین است، البته بخش زیادی از این دستگاه‌ها کیفیت خوبی دارند.
به گفته علی پناه، ما در زمینه چاپ دیجیتال از دستگاه‌های به روزی برخوردار هستیم و تولیدات جدید 2022 را همسطح و همطراز دنیا به کشور وارد می‌کنیم و تلاش داریم ماشین‌های استوک به کشور نیاوریم و کیفیت همه آن‌ها نیز خوب و کاربردی است.
به کیفیت بی‌توجه نباشیم
به سراغ حمیدرضا خیراللهی می‌رویم، از سال 1374 که دفتر فنی خود را در میدان محسنی تهران راه‌اندازی کرد و در سال 1376 برای توسعه کسب و کار خود دستگاه دیجیتال ورقی را به کشور وارد کرد و پس از آن کار خود را در بخش چاپ دیجیتال و واردات این حوزه توسعه داد. او با اشاره به ورود ماشین‌های دیجیتال چینی از سال 2009 به بعد به کشور، گفت: به دلیل تحریم‌هایی که بر علیه ایران وجود داشت چاره‌ای جز کار کردن با ماشین‌های چینی نبود و ما نیز به سمت این دستگاه‌ها رفتیم و واردات بیشتر در این بخش بود.
وی افزود: تا چهار سال قبل شرایط کار اگرچه سخت بود اما قابل تحمل بود اما به مرور شرایط سخت‌تر شد، در این میان وقتی شرایط بازار تغییر می‌کند و مردم نیاز دارند که چاپخانه خود را سرپا نگه دارند، مجبور می‌شوند به سراغ دستگاه‌های ارزان‌تر بروند.
خیراللهی با بیان اینکه به دنبال افزایش نرخ ارز ما چاره‌ای نداریم جز اینکه ماشین‌های ارزان به کشور بیاوریم، گفت: این سال‌ها کیفیت بیشتر به دلیل گرانی دستگاه‌ها کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد و من فعلا شرایط خوبی برای این حوزه و حتی آینده آن نمی‌بینم.
وی همچنین درباره تامین قطعات و خدمات پس از فروش دستگاه‌ها نیز توضیح داد: تا جایی که من اطلاع دارم در این حوزه‌ها مشکل جدی وجود ندارد، اما مساله تلخی که برای من وجود دارد این است که نباید نسبت به کیفیت بی‌توجه باشیم، اما باید این را هم در نظر داشت که مردم توان خرید دستگاه‌های جدید و باکیفیت را نیز ندارند.
خیراللهی در ادامه با اشاره به کیفیت نه چندان خوب برخی بنرها در سطح شهر نیز گفت: زمانی که شرکت‌ها توانایی خرید دستگاه‌های باکیفیت را ندارند ما نتیجه آن را در بنرهای سطح خیابان می‌بینیم و به همین دلیل معتقدم که باید به کیفیت نیز در کنار قیمت توجه شود.
وی تاکید کرد: امروز فقط قیمت دستگاه چاپ دیجیتال اهمیت ندارد، بلکه بالا رفتن نرخ مواد اولیه نیز دغدغه‌ای است که چاپخانه‌داران و مشتریان با آن درگیرند، زیرا در حالی که هر کیلو مرکب 10 دلار بود و به پول ما 10 هزار تومان می‌شد امروز به بیش از 300 هزار تومان رسیده و همین مساله به کاهش حاشیه سود چاپخانه‌دار منجر شده است.
خیراللهی با بیان اینکه چالش‌های موجود در صنعت چاپ بخصوص چاپ دیجیتال، آینده این صنعت را تحت تاثیر قرار داده است، ادامه داد: چاپ دیجیتال صنعت نوپایی در ایران است که وضعیت آن به شرایط اقتصادی بستگی دارد، بخصوص در حوزه چاپ روی پارچه که طی سال‌های اخیر رشد بسیار خوبی داشتیم اما شرایط به گونه‌ای شده است که قیمت تمام شده آن با قیمت کشورهای همسایه تفاوت زیادی ندارد، در حالی که به دلیل مشکلات اقتصادی مجبور به استفاده از ماشین‌ها کم کیفیت و مواد اولیه با کیفیت پایین‌تر هستیم.
جای خالی دستگاه‌های اروپایی و امریکایی
در پایان دقایقی با اسکندر جهانبانی، کارشناس و فعال خبره حوزه چاپ می‌رویم، او با ارائه یک ارزیابی از وضعیت کنونی دستگاه‌های چاپ دیجیتال در کشور، گفت: ماشین‌های چاپ دیجیتال با کیفیت‌های خوبی اغلب آمریکایی و ژاپنی هستند و امکان ورود این دستگاه‌ها به کشور ما وجود ندارد، زیرا قطعات و نرم‌افزار آن‌ها آمریکایی است و حتی در برخی موارد ساخت اسرائیل است و واردات آن‌ها به ایران امکانپذیر نیست.
وی با بیان اینکه امروز ما شاهد ورود ماشین‌های دست دوم در چاپ دیجیتال به کشور هستیم، افزود: ورود دستگاه‌های استوک خودش به تنهایی یک معضل است، هرچند در کنار آن ماشین‌های نو نیز به کشور وارد می‌شود ولی کیفیت چندان بالایی ندارند.
جهانبانی ادامه داد: بخش زیادی از دستگاه‌هایی که به کشور وارد می‌شود باید از طریق نرم‌افزار به کارخانه متصل شود تا یکسری خدمات فعال شود که امکان چنین چیزی میسر نیست و بنابراین بسیاری از ماشین‌های بزرگ زیراکس،hp و canon به ایران وارد نشده است.
وی با بیان اینکه طی این ده سال ماشین‌های رول زیادی به کشور وارد نشده و بیشتر شیت هستند، گفت: یکی دیگر از مسائلی که ماشین‌های چاپ دیجیتال با آن روبرو هستند این است که در کشور ما از تونرهای ارجینال و اصل کمتر استفاده می‌شود که همین مساله عمر و کیفیت دستگاه‌ها را پایین می‌آورد، هرچند باید خدمت پس از فروش و قطعات را نیز به این موضوعات اضافه کرد.
جهانبانی در بخش دیگر صحبت‌های خود با بیان اینکه بیشتر دستگاه‌های خوب و بزرگ مورد نیاز به کشور وارد نمی‌شود، افزود: بیشتر دستگاه‌هایی که به کشور وارد می‌شود چینی است اما ماشین‌های اروپایی و امریکایی به کشور نمی‌آید و همین مساله خیلی مهم است، هرچند تعدادی دستگاه لیبل دیجیتال به کشور آمده ولی در حوزه‌های لارج فرمت نیز واردات زیادی نداشتیم.
وی همچنین به رشد دستگاه‌های افست در کشور اشاره کرد و گفت: ما برعکس سایر کشورها که به سراغ دستگاه‌های چاپ دیجیتال می‌روند بیشتر به سراغ دستگاه‌های قدیمی می رویم، زیرا افست مکانیکی است و مشکلات دیجیتال را ندارد و به همین دلیل خواهان بیشتری دارد.
سخن پایانی..
در پایان می‌توان گفت به دنبال اهمیت چاپ دیجیتال در صنعت چاپ و سایر صنایع وابسته و توسعه روزافزون آن با تولید دستگاه‌های جدید و مدرن ضروری است که فعالان این حوزه در کشور نیز از بخش عمده این دستگاه‌ها بهره‌مند شوند اما مشکلاتی چون قیمت بالای این دستگاه‌ها، طولانی بودن روند ثبت سفارش، بالا بودن قیمت مواد اولیه و ... مزیت‌های رقابتی این شیوه چاپی را کمرنگ کرده است، موضوعی جدی و قابل تامل که نیازمند حمایت از سوی دولت و تشکل‌های صنفی به عنوان حامیان صنف است.
تکیه بر واردات ماشین‌های چاپ تنها از یک یا دو کشور و انحصار بازار ایران در دست این کشورها از جمله موضوعات مهمی است که می‌توان امیدوار بود در سایه ارتباط و رفع تحریم‌ها طی سال‌های آتی کمرنگ‌تر شود.
