صنعت چاپ در انتظار تصمیم‌های راهبردی

عباس صالحی 19 ساله از سردبیری مجله حوزه ، سه دوره متوالی عضو هیات مدیره دفتر تبلیغات اسلامی و مدیرمسئول نشریه پژوهش‌های قرآنی کار خود را شروع کرد، در سن 50 سالگی و دولت یازدهم به‌عنوان معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد منصوب شد چهار سال بعد ، در ابتدای دولت یازدهم با 242 رأی موافق نمایندگان مجلس وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شد و حالا در سن 61 سالگی مجدد اسمش در صحن مجلس به‌عنوان وزیر پیشنهادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح‌شده است .
Suitability یا مناسب بودن یک فرد برای یک سمت خاص معمولاً به دیدگاه‌های مختلف بستگی دارد و عوامل متعددی را باید بررسی کرد اما چیزی که مشخص است سید عباس صالحی راهروهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را خوب می‌شناسد او سابقه مدیریتی در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را دارد پس او با چالش‌های روبرو آشناست .
خبری اما از این آشنایی در بندهای ارائه‌شده برنامه پیشنهادی وزیر پیشنهادی کمتر دیده می‌شود بامطالعه اجمالی برنامه سید عباس صالحی در وزارت ارشاد تنها در بند2 عنوان چاپ آمده است آن‌هم در کنار کتاب و نشر .به‌بیان‌دیگر گویی صالحی چاپ را جزئی از صنعت نشر قلمداد کرده است . حال‌آنکه صنعت چاپ گستره‌ای وسیع‌تر از حوزه نشر دارد .
این موضوع گلایه کارشناسان و نخبگان صنعت چاپ را به همراه داشته است .
در همین راستا حمید فریور، کارشناس صنعت چاپ در یادداشتی انتقادی گفته است :" در برنامه صالحی، چاپ در همنشینی با کتاب و نشر کاربرد می‌یابد و گویی اگر چاپ ضرورتی برای نشر و کتاب نبود، اشاره‌ای به آن در برنامه وزیر نمی‌شد. وزیر محترم کلامی درباره نقش چاپ در بسته‌بندی و اهمیت پرداختن به صنعت چاپ به‌عنوان یک «زیرساخت» توسعه فرهنگی و اقتصادی و رشد تولید در صنایع و نقش چاپ در هویت‌بخشیدن به کالاها سخن نمی‌گوید. چاپ همان چاپ کتاب است و چهار نسخه مجله‌ و روزنامه‌ای که هنوز منتشر می‌شود."
و نورایی گرافیست و کارشناس چاپ و بسته‌بندی نیز دیدگاهی نزدیک به فریور کارشناس چاپ دارد و می‌گوید :" با نگاهی به‌کل برنامه و آنچه برای چاپ دیده‌شده درواقع برنامه به ما تفهیم می‌کند: ارشاد نه برای حل مشکلات فعلی و نه برای توسعه چاپ برنامه‌ای ندارد. ارشاد چاپ را به دیده فرزند ناتنی یا یک مقیم خانه‌زاد در بیت خود می‌بیند که تنها باید مراقب خواب و خوراک او باشد! در این برنامه، چاپ با واقعیتی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین ابزار ارتباطات که نقش بزرگ آن غیر از فرهنگ، حتی در تجارت و تولید و در یک کلمه اقتصاد، بر باسواد و بی‌سواد روشن هست سهمی از اندیشه وزیر محترم ارشاد ندارد."
 در ادامه حسین احمدی کارشناس چاپ و مدیر چاپ مادرول به نکته ظریفی اشاره‌کرده است قصه سهم بسته‌بندی و ندیدن ناظران چاپ و بسته‌بندی است  موضوعی که در برنامه عباس صالحی خیلی کمرنگ است او می‌گوید : قطعاً ایشان مشاورانی دارند که در تدوین برنامه کمک کنند که این سبک برنامه  درد و معضل همیشگی به‌وضوح دیده می‌شود و آن‌هم عدم شناخت مسئولان کشور در مورد اتفاقات صنعت چاپ افتاده است . کوچک شدن سهم نشر و اضافه شدن سهم بسته‌بندی در دنیا که به جرات اگر بخواهیم امتیاز بدهیم به نشر آمار در حاضر بیش از 80 تا 85 درصد ظرفیت ماشین‌آلات چاپ دنیا را صنعت بسته‌بندی پرکرده است و... این قصه در برنامه آقای صالحی متأسفانه دیده نشده بود "
در میان کارشناسانی که دیدگاه انتقادی داشتند غلامرضا شجاع  تا حدودی میانه‌روتر بوده است و به وجهه فرهنگی صالحی پرداخته و به‌صورت کلی به بررسی حضور وی پرداخته و گفته است :" فرهنگ مظلوم و سیاست زده ایران اسلامی تاب و تحمل یک وزیر سیاسی را ندارد و نیاز امروزمان چهره‌ای کاملاً فرهنگی پخته و آرام اما هوشیار که هم از جنبه فقه هم از جنبه فرهنگ و هنر تجربیات ارزشمندی دارا باشد را می‌طلبد، چون هجوم و خواسته‌های حق و ناحق فقط نمایندگان مجلس نیست حوزه‌های علمیه، ده ها مرکز فرهنگی و دینی و از همه بالاتر شورای عالی فرهنگی کشور همه مطالبات و رفع معضلات فرهنگی را از وزیر ارشاد می‌خواهند انتظار مردم از دولت جدید و شخص رئیس‌جمهور که شخصیتی با مشخصه‌ی آرام آقای دکتر صالحی که برای آزادی‌های فردی و اجتماعی دغدغه داشته و اهل تعامل با همه جریان‌های قدرت است و امیدوارم بیش‌ازپیش با تشکل‌های بخش خصوصی چاپ و نشر همراه باشند “.
صنعت چاپ ایران به‌عنوان صنعتی که با همه صنایع همراه است دچار مشکلات ساختاری بسیاری است قدرت رقابتی، حمایت‌های مالی ، تنوع ماشین‌آلات ، مقررات و نظارت ، فناوری اطلاعات ، توجه به محیط‌زیست و .....  مواجهه است پس‌نیاز به برنامه‌ای جامع و دقیق دارد اصلاً باید تکلیف صنعت چاپ مشخص شود همان‌گونه که جلال ذکایی نوشته است "با نیم‌نگاهی به برنامه پیشنهادی ، به‌وضوح درمی‌یابم که به‌درستی تصوری که در ذهن ایشان نقش بسته، رویکرد تماماً فرهنگی به حوزه چاپ است و به نظرم با توجه به مأموریت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سند بالادستی مورداشاره ایشان، یعنی قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شاید درست‌ترین تلقی ایشان از چاپ همین باشد که در صفحه دوازدهم برنامه‌هایش آورده است.
چاپ از نگاه وزارت ارشاد محصولی  است که باید در خدمت فرهنگ قرار بگیرد و اینکه با چه فرایندی و با استفاده از چه تکنولوژی‌ای به این محصول فرهنگی می توان دست‌یافت، اساساً در حوزه وظایف وزارت ارشاد دیده نشده است " .
اما موضوعی که تمام کارشناسان به آن اشاره‌کرده‌اند آشنایی عباس صالحی به تمام زوایای صنعت چاپ است و همان‌گونه که جلال ذکایی در پایان یادداشت خود اشاره می‌کند فاصله گرفتن سه‌ساله وی از سمت وزارت و تماشای این صنعت از بیرون و فارغ از دغدغه‌های حاکمیتی، شاید فرصت تعدیل در دیدگاه‌ها را به او داده باشد. "
درنهایت نیز ما خانواده صنعت چاپ هم امیدواریم اتفاقات خوبی و توسعه پایدار برای این ابر صنعت رقم بخورد و تجربه ، شناخت ، آشنایی ، سابقه ، اطلاعات و ... همه در کنار هم قرار بگیرند تا قطعات پازل صنعت چاپ اینبار درست در کنار هم قرار بگیرند.