در قسمت اول مقاله ی سیر تا پیاز چاپ فرمت عریض دیجیتال، درباره ی پرینترهای جوهرافشان رول به رول صحبت کردیم. در این مقاله به پرینترهای فرمت عریض فلت بد که مستقیما بر روی بسترهای سخت چاپ می کنند و همچنین پرینترهای هیبریدی خواهیم پرداخت.
پرینترهای فرمت عریض فلت بد، نیاز به پرینترهای بزرگ چاپ اسکرین 48 در 96 اینچی که برای چاپ روی بسترهای فوم، آکریلیک، فلز، چوب، کروپلاست و... به کار گرفته میشدند را برطرف میکنند.
وقتی در سال 2000، اولین پرینترهای فلت بد به بازار آمدند، کاربران چاپ فرمت عریض توانستند یک مرحله از مراحل تولید که همان سوار کردن کاغذ چاپ شده ی پشت چسبدار بر روی بورد سخت بود را حذف کنند. چون پرینترهای فلت بد برای این آمده بودند که بتوان به طور مستقیم بر روی انواع بسترهای سخت، چاپ انجام داد. پرینترهای فلت بد چاپ روی انواع اشیای سه بعدی و با اشکال پیچیده را هم فراهم کردند؛ کاری که با روش های دیگر یا امکان نداشت و یا خیلی سخت بود.
پرینترهای فرمت عریض فلت بد هیبریدی علاوه بر اینکه فضای کمی را در سالن چاپ اشغال میکنند، هم میتوانند بر روی بسترهای انعطاف پذیر چاپ کنند و هم بر روی بسترهای سخت.
طرز کار پرینترهای فلت بد جوهرافشان
پرینترهای فلت بد، به میزی به اسم میز وکیوم مجهز هستند که ورقه های سخت یا انعطاف پذیر چاپ را محکم و ثابت نگه میدارد تا مرکب به شکل دقیق از پرینت هدهای صنعتی جوهرافشان بر روی بستر پاشیده شود. این میزها باید بتوانند بستر چاپی را کاملا صاف و مسطح نگهدارند و فاصله ی آنها تا پرینت هدها باید دقیق و مناسب باشد.
در برخی از پرینترهای فلت بد، میتوان قطر نازل های چاپ را بسته به نوع چاپ تغییر داد. به این ترتیب در این مدل پرینترها هم امکان چاپ با پوشش های وسیع مرکبی فراهم میشود و هم چاپ های بسیار ظریف، با جزئیات و توناژ رنگی بالا را میتوان با آنها چاپ کرد. همچنین در اکثر پرینترهای فلت بد، پرینت هدها مجهز به ویژگی ای به نام «اسکنینگ» هستند که توسط آن هد پرینتر چندین بار در طول و عرض چاپ رفت و آمد میکند تا بهترین کیفیت چاپی را فراهم بیاورد.
مثلا در پرینتر فلت بد Mimaki مدل JFX500-2131، قابلیت تغییر ضخامت نازل ها امکان دستیابی به کیفیت چاپی بسیار بالا را فراهم کرده است. این پرینتر همچینین از مرکب های یووی استفاده میکند. با مقایسه ی عملکرد این پرینتر با یک پرینتر استاندارد چاپ اسکرین، میتوان دید که آنها در اکثر زمینه ها جایگزین های شایسته ای برای رقبای اسکرین خود محسوب میشوند.
در پرینترهای فلت بد مدل بریج تایپ (bridge-type)، ورقه های سخت چاپ که در زیر یک سری پرینت هدهای ثابت قرار میگیرند، چندین بار از عرض ماشین عبور میکنند تا کیفیت و ضخامت چاپ به اندازه ی مورد نظر برسد. دو ماشین HP Scitex و Inca Onset از مدل پرینترهای فلت بد بریج تایپ هستند.
پرینترهای فلت بد هیبریدی را میتوان به مکانیزم های تغذیه رول مجهز کرد که توسط آنها میتوان بسترهای چاپی انعطاف پذیر را با سرعت بالا و به شکل رول بر روی میز وکیوم و در زیر پرینت هدها قرار داد.
انواع مرکب
اغلب پرینترهای فلت بد و هیبریدی از پرینت هدهای جوهرافشان پیزو و مرکب های یووی استفاده میکنند که در طی آن، قطرات مرکب پاشیده شده از نازل ها، توسط اشعه ی لامپ های یووی به شکل فیلم نازکی بر روی بستر، عمل آوری یا خشک می شوند.
در این نوع پرینترها، مرکب های یووی و پوشش های شفاف را میتوان به شکل لایه لایه چاپ کرد و به جلوه های بصری چند بعدی دست یافت. از این ویژگی برای چاپ خطوط بریل، سطوح بافت دار و جزئیات چند بعدی چشم نواز هم استفاده میشود. مثلا از وارنیش های شفاف گلاسه میتوان برای ایجاد جلوه ی قطرات باران پاشیده شده بر روی یک پنجره ی خیس استفاده کرد.
انواع دیگری از پرینترهای مانند پرینترهای هیبریدی HP سری Latex-R هم از پرینت هدهای حرارتی جوهرافشان و مرکب های لاتکس استفاده میکنند. در این پرینترها از حرارت برای خشک کردن مرکب استفاده میشود. ویژگی منحصر به فرد مرکب های لاتکس این است که بعد از خشک شدن، مات نمیشوند. بنابراین از آنها برای حفظ ویژگی های ظاهری بسترهای بافت دار مانند چوب، یا حفظ درخشش بسترهای آلمینیومی جلا داده شده استفاده می شود.
طیف رنگی
در پرینترهای فلت بد میتوان از انواع مرکب استفاده کرد. بنابراین طیف رنگی ای که ایجاد میشود بستگی به تعداد کانال های مرکبی دارد که مثلا در مورد یک سفارش مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین با توجه به نوع سفارش، که ممکن است یک بنر جاده ای کیفیت پایین باشد و یا یک تصویر گرافیکی با کیفیت بسیار بالا، از ست های مرکبی متفاوتی استفاده میشود که گستره رنگی در هرکدام از آنها بسته به نوع و کیفیتشان متفاوت است.
برای چاپ تصاویر گرافیکی باکیفیت که در آنها دستیابی به جزئیات ظریف اهمیت دارد، در کنار رنگ های استاندارد CMYK، از مرکب های سایان و مژنتای روشن هم استفاده میشود. مثلا پرینترهای سوئیسی Qprint نُه کانال مرکبی دارند که در کنار رنگ های CMYK، رنگ های نارنجی، سبز و بنفش هم دارد که با ترکیب آنها میتواند رنگ های اسپات مورد نظر برندها را بازتولید کند.
بعضی از کانال های مرکبی در این پرینترها نیز به مرکب سفید، وارنیش های شفاف یا پرایمر اختصاص دارند؛ از پرایمرها برای بهتر نشستن و چسبیدن مرکب بر روی بستر چاپ استفاده میشود. مرکب سفید هم کاربردهای مختلفی دارد: از رنگ سفید برای ایجاد یک بیس بر روی بسترهای غیر سفید استفاده میشود، از آنها همچنین میتوان به عنوان یک رنگ اسپات هم استفاده کرد. برای چاپ بنرهای شب تاب و روشن نیز از یک لایه مرکب سفید استفاده می شود.
بسترهای چاپ
از پرینترهای فلت بد میتوان برای چاپ طیف بسیار گسترده ای از بسترها با کاربردهای دائمی یا موقت استفاده کرد. چاپ بر روی انواع فلزات، آلیاژهای آلمینیومی، چوب، آکریلیک، مقواها و کارتن ها، بوردهای پلاستیکی، پلیمری و... با این ماشین ها قابل چاپ هستند.
مثلا پرینتر Roland مدل VersaUV LEJ-640FT میتواند به طور مستقیم بر روی بسترهای سخت و سنگین با ضخامت 6 اینچ و وزن 100 کیلوگرم چاپ کند. از طرف دیگر با پرینترهای فلت بد هیبریدی، علاوه بر امکان چاپ بر روی تمام مواد گفته شده در بالا، میتوان بر روی انواع فیلم های انعطاف پذیر، کاغذهای ترکیبی، وینیل های چسبدار، کاغذ پنجره، پوسترها، بنرها، لیبل ها و... نیز به راحتی چاپ کرد.
پیش از چاپ
تمام پرینترهای فلت بد، رول به رول و هیبریدی فرمت عریض جوهرافشان، دارای نرم افزاری به اسم RIP (raster image processor) هستند که تمام اطلاعات مربوط به عکس مانند طراحی، رزولوشن، رنگ و پرینت مود را به دیتایی تبدیل میکند که توسط پرینت هدها قابل خوانش هستند. پرینتر بر اساس این اطلاعات زمان و محل دقیق پاشش هر مرکب و رنگ را بر روی بستر تنظیم می کند.
با نرم افزارهای RIP شرکت هایی مثل Onyx Graphics، Caldera، ColorGate، Ergosoft و Wastach حتی میتوان برنامه ی تولید پرینترهای جوهرافشان یک سالن چاپ که از برندهای مختلف هستند را باهم سازگار و تنظیم کرد و آنها را به تجهیزات مختلف مانند نرم افزار مدیریت رنگ و کاترهای دیجیتال نیز متصل کرد.
امروزه اکثر RIP های فرمت عریض، از نرم افزار Adobe PDF Print Engine استفاده میکنند که باعث میشود جریان کاری چاپ جوهرافشان های فرمت عریض هم شبیه قسمت پیش از چاپ افست باشد.
عملیات تکمیلی
همانطور که در پرینترهای فلت بد، وِیژگی اسکنینگ ماشین، پرینت پرینتر را در طول و عرض ماشین جا به جا میکند، در کاترهای فلت بد هم ابزارهای مختلف برش، سوراخ کنی، حکاکی، برش مستتقیم و برش برجسته میتوانند بر روی سطح کار جا به جا شوند. در کاترهای فلت بد هم یک میز وکیوم وجود دارد که بستر کار را محکم و ثابت نگه میدارد.
از کاترهای فلت بد برای انواع عملیات تکمیلی مثل ساخت جعبه های تاشونده، استندها و غرفه های نمایشگاه ها، لیبل های دارای برش های برجسته و مدور، لیبل های عکس برگردان، برش پارچه، بوم، بنرها و...، ساخت نمونه های نمایشی و اولیه از سفارشات و ایجاد خطوط بریل و نقش برجسته استفاده می شود.
آخرین پیشرفت های فناوری
به لطف پیشرفت های فناوری و کاهش مصرف انرژی، مجموع هزینه های بکارگیری پرینترهای فلت بد جوهرافشان کاهش پیدا کرده که باعث گسترش استفاده از این نوع ماشین در چاپخانه های سرتاسر دنیا شده است. در آخرین پیشرفت های مربوط به این پرینترها، سرعت ماشین بالا رفته، جریان های کاری اتوماتیک شده اند و مصرف مرکب به بهینه ترین حالت خود رسیده است. پرینترهای فلت بد جوهرافشان یووی ال ای دی، نسبت به پرینترهای یووی که با لامپ های مرکوری عمل آوری میشوند در مصرف انرژی صرفه جویی بسیار بیشتری می کنند.
همچنین نوآوری هایی مانند نرم افزار PrintFactory Super Rip از GMG Color نیز جریان کاری تولید را برای چاپخانه هایی که از چندین ماشین جوهرافشان فرمت عریض استفاده میکنند، به ساده ترین شکل ممکن بهینه و کارآمد کرده است.
پرینترهای فرمت عریض فلت بد، نیاز به پرینترهای بزرگ چاپ اسکرین 48 در 96 اینچی که برای چاپ روی بسترهای فوم، آکریلیک، فلز، چوب، کروپلاست و... به کار گرفته میشدند را برطرف میکنند.
وقتی در سال 2000، اولین پرینترهای فلت بد به بازار آمدند، کاربران چاپ فرمت عریض توانستند یک مرحله از مراحل تولید که همان سوار کردن کاغذ چاپ شده ی پشت چسبدار بر روی بورد سخت بود را حذف کنند. چون پرینترهای فلت بد برای این آمده بودند که بتوان به طور مستقیم بر روی انواع بسترهای سخت، چاپ انجام داد. پرینترهای فلت بد چاپ روی انواع اشیای سه بعدی و با اشکال پیچیده را هم فراهم کردند؛ کاری که با روش های دیگر یا امکان نداشت و یا خیلی سخت بود.
پرینترهای فرمت عریض فلت بد هیبریدی علاوه بر اینکه فضای کمی را در سالن چاپ اشغال میکنند، هم میتوانند بر روی بسترهای انعطاف پذیر چاپ کنند و هم بر روی بسترهای سخت.
طرز کار پرینترهای فلت بد جوهرافشان
پرینترهای فلت بد، به میزی به اسم میز وکیوم مجهز هستند که ورقه های سخت یا انعطاف پذیر چاپ را محکم و ثابت نگه میدارد تا مرکب به شکل دقیق از پرینت هدهای صنعتی جوهرافشان بر روی بستر پاشیده شود. این میزها باید بتوانند بستر چاپی را کاملا صاف و مسطح نگهدارند و فاصله ی آنها تا پرینت هدها باید دقیق و مناسب باشد.
در برخی از پرینترهای فلت بد، میتوان قطر نازل های چاپ را بسته به نوع چاپ تغییر داد. به این ترتیب در این مدل پرینترها هم امکان چاپ با پوشش های وسیع مرکبی فراهم میشود و هم چاپ های بسیار ظریف، با جزئیات و توناژ رنگی بالا را میتوان با آنها چاپ کرد. همچنین در اکثر پرینترهای فلت بد، پرینت هدها مجهز به ویژگی ای به نام «اسکنینگ» هستند که توسط آن هد پرینتر چندین بار در طول و عرض چاپ رفت و آمد میکند تا بهترین کیفیت چاپی را فراهم بیاورد.
مثلا در پرینتر فلت بد Mimaki مدل JFX500-2131، قابلیت تغییر ضخامت نازل ها امکان دستیابی به کیفیت چاپی بسیار بالا را فراهم کرده است. این پرینتر همچینین از مرکب های یووی استفاده میکند. با مقایسه ی عملکرد این پرینتر با یک پرینتر استاندارد چاپ اسکرین، میتوان دید که آنها در اکثر زمینه ها جایگزین های شایسته ای برای رقبای اسکرین خود محسوب میشوند.
در پرینترهای فلت بد مدل بریج تایپ (bridge-type)، ورقه های سخت چاپ که در زیر یک سری پرینت هدهای ثابت قرار میگیرند، چندین بار از عرض ماشین عبور میکنند تا کیفیت و ضخامت چاپ به اندازه ی مورد نظر برسد. دو ماشین HP Scitex و Inca Onset از مدل پرینترهای فلت بد بریج تایپ هستند.
پرینترهای فلت بد هیبریدی را میتوان به مکانیزم های تغذیه رول مجهز کرد که توسط آنها میتوان بسترهای چاپی انعطاف پذیر را با سرعت بالا و به شکل رول بر روی میز وکیوم و در زیر پرینت هدها قرار داد.
انواع مرکب
اغلب پرینترهای فلت بد و هیبریدی از پرینت هدهای جوهرافشان پیزو و مرکب های یووی استفاده میکنند که در طی آن، قطرات مرکب پاشیده شده از نازل ها، توسط اشعه ی لامپ های یووی به شکل فیلم نازکی بر روی بستر، عمل آوری یا خشک می شوند.
در این نوع پرینترها، مرکب های یووی و پوشش های شفاف را میتوان به شکل لایه لایه چاپ کرد و به جلوه های بصری چند بعدی دست یافت. از این ویژگی برای چاپ خطوط بریل، سطوح بافت دار و جزئیات چند بعدی چشم نواز هم استفاده میشود. مثلا از وارنیش های شفاف گلاسه میتوان برای ایجاد جلوه ی قطرات باران پاشیده شده بر روی یک پنجره ی خیس استفاده کرد.
انواع دیگری از پرینترهای مانند پرینترهای هیبریدی HP سری Latex-R هم از پرینت هدهای حرارتی جوهرافشان و مرکب های لاتکس استفاده میکنند. در این پرینترها از حرارت برای خشک کردن مرکب استفاده میشود. ویژگی منحصر به فرد مرکب های لاتکس این است که بعد از خشک شدن، مات نمیشوند. بنابراین از آنها برای حفظ ویژگی های ظاهری بسترهای بافت دار مانند چوب، یا حفظ درخشش بسترهای آلمینیومی جلا داده شده استفاده می شود.
طیف رنگی
در پرینترهای فلت بد میتوان از انواع مرکب استفاده کرد. بنابراین طیف رنگی ای که ایجاد میشود بستگی به تعداد کانال های مرکبی دارد که مثلا در مورد یک سفارش مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین با توجه به نوع سفارش، که ممکن است یک بنر جاده ای کیفیت پایین باشد و یا یک تصویر گرافیکی با کیفیت بسیار بالا، از ست های مرکبی متفاوتی استفاده میشود که گستره رنگی در هرکدام از آنها بسته به نوع و کیفیتشان متفاوت است.
برای چاپ تصاویر گرافیکی باکیفیت که در آنها دستیابی به جزئیات ظریف اهمیت دارد، در کنار رنگ های استاندارد CMYK، از مرکب های سایان و مژنتای روشن هم استفاده میشود. مثلا پرینترهای سوئیسی Qprint نُه کانال مرکبی دارند که در کنار رنگ های CMYK، رنگ های نارنجی، سبز و بنفش هم دارد که با ترکیب آنها میتواند رنگ های اسپات مورد نظر برندها را بازتولید کند.
بعضی از کانال های مرکبی در این پرینترها نیز به مرکب سفید، وارنیش های شفاف یا پرایمر اختصاص دارند؛ از پرایمرها برای بهتر نشستن و چسبیدن مرکب بر روی بستر چاپ استفاده میشود. مرکب سفید هم کاربردهای مختلفی دارد: از رنگ سفید برای ایجاد یک بیس بر روی بسترهای غیر سفید استفاده میشود، از آنها همچنین میتوان به عنوان یک رنگ اسپات هم استفاده کرد. برای چاپ بنرهای شب تاب و روشن نیز از یک لایه مرکب سفید استفاده می شود.
بسترهای چاپ
از پرینترهای فلت بد میتوان برای چاپ طیف بسیار گسترده ای از بسترها با کاربردهای دائمی یا موقت استفاده کرد. چاپ بر روی انواع فلزات، آلیاژهای آلمینیومی، چوب، آکریلیک، مقواها و کارتن ها، بوردهای پلاستیکی، پلیمری و... با این ماشین ها قابل چاپ هستند.
مثلا پرینتر Roland مدل VersaUV LEJ-640FT میتواند به طور مستقیم بر روی بسترهای سخت و سنگین با ضخامت 6 اینچ و وزن 100 کیلوگرم چاپ کند. از طرف دیگر با پرینترهای فلت بد هیبریدی، علاوه بر امکان چاپ بر روی تمام مواد گفته شده در بالا، میتوان بر روی انواع فیلم های انعطاف پذیر، کاغذهای ترکیبی، وینیل های چسبدار، کاغذ پنجره، پوسترها، بنرها، لیبل ها و... نیز به راحتی چاپ کرد.
پیش از چاپ
تمام پرینترهای فلت بد، رول به رول و هیبریدی فرمت عریض جوهرافشان، دارای نرم افزاری به اسم RIP (raster image processor) هستند که تمام اطلاعات مربوط به عکس مانند طراحی، رزولوشن، رنگ و پرینت مود را به دیتایی تبدیل میکند که توسط پرینت هدها قابل خوانش هستند. پرینتر بر اساس این اطلاعات زمان و محل دقیق پاشش هر مرکب و رنگ را بر روی بستر تنظیم می کند.
با نرم افزارهای RIP شرکت هایی مثل Onyx Graphics، Caldera، ColorGate، Ergosoft و Wastach حتی میتوان برنامه ی تولید پرینترهای جوهرافشان یک سالن چاپ که از برندهای مختلف هستند را باهم سازگار و تنظیم کرد و آنها را به تجهیزات مختلف مانند نرم افزار مدیریت رنگ و کاترهای دیجیتال نیز متصل کرد.
امروزه اکثر RIP های فرمت عریض، از نرم افزار Adobe PDF Print Engine استفاده میکنند که باعث میشود جریان کاری چاپ جوهرافشان های فرمت عریض هم شبیه قسمت پیش از چاپ افست باشد.
عملیات تکمیلی
همانطور که در پرینترهای فلت بد، وِیژگی اسکنینگ ماشین، پرینت پرینتر را در طول و عرض ماشین جا به جا میکند، در کاترهای فلت بد هم ابزارهای مختلف برش، سوراخ کنی، حکاکی، برش مستتقیم و برش برجسته میتوانند بر روی سطح کار جا به جا شوند. در کاترهای فلت بد هم یک میز وکیوم وجود دارد که بستر کار را محکم و ثابت نگه میدارد.
از کاترهای فلت بد برای انواع عملیات تکمیلی مثل ساخت جعبه های تاشونده، استندها و غرفه های نمایشگاه ها، لیبل های دارای برش های برجسته و مدور، لیبل های عکس برگردان، برش پارچه، بوم، بنرها و...، ساخت نمونه های نمایشی و اولیه از سفارشات و ایجاد خطوط بریل و نقش برجسته استفاده می شود.
آخرین پیشرفت های فناوری
به لطف پیشرفت های فناوری و کاهش مصرف انرژی، مجموع هزینه های بکارگیری پرینترهای فلت بد جوهرافشان کاهش پیدا کرده که باعث گسترش استفاده از این نوع ماشین در چاپخانه های سرتاسر دنیا شده است. در آخرین پیشرفت های مربوط به این پرینترها، سرعت ماشین بالا رفته، جریان های کاری اتوماتیک شده اند و مصرف مرکب به بهینه ترین حالت خود رسیده است. پرینترهای فلت بد جوهرافشان یووی ال ای دی، نسبت به پرینترهای یووی که با لامپ های مرکوری عمل آوری میشوند در مصرف انرژی صرفه جویی بسیار بیشتری می کنند.
همچنین نوآوری هایی مانند نرم افزار PrintFactory Super Rip از GMG Color نیز جریان کاری تولید را برای چاپخانه هایی که از چندین ماشین جوهرافشان فرمت عریض استفاده میکنند، به ساده ترین شکل ممکن بهینه و کارآمد کرده است.
