پایگاه اطلاع رسانی چاپ دیجیتال ایران
پنج شنبه6 ارديبهشت 1403     Thursday, April 25, 2024

جنگ اوکراین چه تاثیری بر صنعت کاغذ سازی دارد؟

این موضوع که جنگ میان اوکراین و روسیه، بر زنجیره ی تامین مواد خام مورد نیاز برای صنعت بسته بندی در اروپا، تاثیر منفی گذاشته است، مساله ی عجیبی نیست.

روسیه و اوکراین، دو کشور مهم در تامین الوارهای چوبی اروپا محسوب می شوند که ارزش صادرات چوب در آنها، به بیش از ۱۲ میلیارد دلار می رسد. برای همین است که با وجود بحران در این دو کشور، صنعت کاغذ و بسته بندی در کل اروپا تحت تاثیر این بحران قرار می گیرد. در این مقاله با اتحادیه ی Cepi، نماینده ی صنعت کاغذ در اروپا، در مورد این مساله گفت و گو کرده ایم.

جنگ اوکراین چه تاثیری بر صنعت کاغذسازی اروپا دارد؟
پیش بینی اینکه جنگ در اوکراین دقیقا چه تاثیری بر صنعت کاغذ و بسته بندی اروپا دارد، هنوز زود است، چون ابتدا باید ببینیم این جنگ به کجا می کشد و چقدر به طول می انجامد.
تاثیرات کوتاه مدت این جنگ این است که اول از همه، تجارت الوار میان اوکراین، روسیه و حتی بلاروس با اتحادیه ی اروپا، به شدت ناپایدار شده است. تجارت با این سه کشور در ماه های آینده، به شدت دشوار و در آینده ی کمی دورتر، بسیار غیرقابل پیش بینی ست. این مساله، تاثیر ویژه ای بر روی چرخه ی اقتصاد اروپا خواهد داشت که البته ارزیابی های دقیق تر آن هنوز بسیار مشکل است.

اما به طور مشخص، اخراج بانک های روسیه از سامانه ی سوئیفت (جامعه ی جهانی ارتباطات مالی بین بانکی) و سقوط یکباره ی نرخ تبادلات روبل روسیه، همه باعث ایجاد محدودیت های بزرگی در تجارت میان روسیه و اروپا خواهد شد. همچنین، محدودیت های اقتصادی احتمالی که بر روسیه و بلاروس اعمال می شود، باعث می شود که شرکت های فعال در حوزه ی تجارت با این کشورها، تبادلات تجاری خود را آنها متوقف کنند. کمپانی های اروپایی دارنده ی شعبات تولید کاغذ در کشورهای روسیه و اوکراین هم، تحت تاثیر وضعیت پر آشوب این روزها قرار گرفته اند.

تاثیر این بحران در کدام کشورها بیشتر خواهد بود و چرا؟
کشورهای تولیدکننده ی کاغذ و خمیر کاغذ، بیشتر از دیگر کشورها تحت تاثیر این بحران قرار می گیرند. این یعنی اول اوکراین، و بعد شرکای تجاری آن.
کشورهای فنلاند (۲۰ درصد)، آلمان (۱۵ درصد) و لهستان (۱۳ درصد) در کنارهم با حجم ۲۱۲ هزار تن صادرات کاغذ و مقوا به اوکراین، نزدیک به نیمی از تجارت کاغذ و مقوای اتحادیه ی اروپا را تشکیل می دهند. بعد از آنها هم کشورهای مجارستان (۱۰ درصد)، اتریش (۹ درصد) و سوئد (۸ درصد) بیشترین سهم را از این تجارت دارند. دو کشور آلمان و سوئد هم به تنهایی، ۵۵ درصد از سهم صادرات خمیر کاغذ به اوکراین را در دست دارند که جنگ، این تبادلات را حداقل به طور موقت، متوقف می کند.

صادرات در فنلاند و کشورهای حوزه ی بالتیک هم، به خاطر داشتن مرز مشترک با روسیه به شدت تحت تاثیر این بحران قرار می گیرد. از آنجایی که تجارت خمیر کاغذ و کاغذ میان روسیه و اتحادیه ی اروپا، بسیار بزرگ و گسترده ست، جنگ میان روسیه و اوکراین، صنعت کاغذ سازی اروپا را با مشکلات و محدودیت های عمیق و شدیدی رو به رو می کند. فنلاند، با در دست داشتن سهم ۵۴ درصدی از صادرات کاغذ و مقوا از روسیه به اتحادیه ی اروپا، بزرگترین کشور صادرکننده ی اروپا در این زمینه محسوب می شود. کشورهای آلمان (با ۱۶ درصد سهم)، لهستان(۶ درصد) و سوئد (۶ درصد) هم در این صادرات سهم دارند که به همان اندازه، تحت تاثیر این بحران قرار می گیرند. در مورد خمیر کاغذ هم، ۷۰ درصد از صادرات اتحادیه ی اروپا به روسیه، توسط فنلاند (با ۴۵ درصد سهم) و سوئد (با ۲۵ درصد سهم) انجام می شود. با اینحال، صنایع کشورهای همسایه مانند لهستان و رومانی هم به خاطر آشوب و ناپایداری در این منطقه، تحت تاثیر بحران جنگ در اوکراین قرار خواهند گرفت.

آیا تحریم های احتمالی بر صنعت کاغذ هم تاثیرگذار خواهد بود؟
تحریم هایی که تا الان اعمال شده اند، فقط اشخاص و بعضی سازمان های مالی روسیه را هدف گرفتند. در حال حاضر هم هنوز مشخص نیست که آیا روسیه هم تجارت با اتحادیه ی اروپا را تحریم می کند یا خیر، و یا در این صورت، چه صنایعی مشمول این تحریم ها خواهند شد. اقدام متقابلی که روسیه تا حالا در نظر گرفته، این است که خروج عرض خارجی از روسیه را با محدودیت هایی مواجه کند، یک احتمال دیگر در این زمینه هم، خروج سرمایه و سرمایه گذاران خارجی از کشور روسیه است.
اگر تحریم های روسیه، با تحریماتی که از طرف اتحادیه ی اروپا اعمال شده منطبق باشد، می توانیم امیدوار باشیم که صنعت کاغذ و خمیر کاغذ، شامل حال این تحریم ها نشوند. همانطور که در سال ۲۰۱۴، پیوست شبه جزیره ی کریمه به فدراسیون روسیه هم، منجر به اعمال تحریم در زمینه ی خمیر و کاغذ نشد.
البته باید به یاد داشته باشیم که تحریم دیگر کالاهای تجاری هم می تواند به شکل غیرمستقیم بر تجارت کاغذ و خمیر کاغذ تاثیرگذار باشد. همچنین اینکه هرلحظه ممکن است تحریم الوارهای چوب و دیگر کالاهای چوبی، توسط اتحادیه ی اروپا و یا روسیه به تصویب برسد.

آیا افزایش قیمت گاز و دیگر منابع انرژی هم ممکن است بر صنعت کاغذ تاثیرگذار باشد؟
صنعت کاغذ، یکی از صنایع انرژی بر دنیا محسوب می شود که به همین خاطر، نوسانات در قیمت انرژی به شکل مستقیم بر روی آن تاثیر میگذارد. میدانیم که پیمان سبز اتحادیه ی اروپا و استراتژی حذف آلاینده های کربنی تا سال ۲۰۵۰، همه از قبل منجر به بالا رفتن قیمت انرژی شده بودند، جنگ اوکراین و روسیه هم عامل دیگری ست که به روند صعودی قیمت ها دامن می زند.
جنگ اوکراین و روسیه،  قیمت انرژی در اروپا را به طور مستقیم تحت تاثیر قرار می دهد، زیرا بعضی از مناطق اتحادیه ی اروپا برای تامین انرژی مصرفی خود به شکل گسترده به منابع گازی روسیه وابسته هستند. به همین جهت، دسترسی به منابع انرژی پاک و با قیمت مناسب، باید جزو اولویت های برنامه ریزی های آینده ی اتحادیه ی اروپا باشد.

واکنش تولیدکنندگان کاغذ به این بحران چیست؟
امنیت کارمندان و کارگران، مهمترین اولویت تمام تولیدکنندگان کاغذ و خمیرکاغذ فعال در مناطق بحران زده است. پس اولین اقدامی که این کمپانی ها انجام می دهند این است که به وضعیت کارمندان شاغل در کشور اوکراین و حتی روسیه رسیدگی کنند و از امنیت و سلامت کامل آنها اطمینان حاصل کنند. اولویت دوم این است که با بررسی آینده ی نزدیک و دور این بحران، تاثیرات آن را بر فعالیت های تجاری و زنجیره ی تامین این صنعت ارزیابی کنند و تغییرات اصلاحی و تطبیقی را به سرعت اعمال کنند.

حجم صادرات و واردات کاغذ و مقوای اتحادیه ی اروپا با کشورهای اوکراین و روسیه چقدر است؟
تجارت کاغذ و خمیر کاغذ میان اتحادیه ی اروپا و اوکراین معمولا یک طرفه است: اتحادیه ی اروپا سالیانه تقریبا ۴۴۰ هزار تُن کاغذ و خمیر کاغذ به اوکراین صادر می کند. حجم صادرات کشورهای اوکراین و بلاروس در این زمینه بسیار محدود است. واردات کشور بلاروس از اتحادیه ی اروپا، از این مقدار هم کمتر است: فقط ۶۰ هزار تن کاغذ و مقوا به شکل سالیانه.

اما درباره ی کشور روسیه اوضاع بسیار متفاوت است؛ روسیه سالانه، حدود ۹۰۰ هزار تن کاغذ و مقوا از اتحادیه ی اروپا وارد میکند و حجم صادرات این کشور هم به رقم ۷۰۰ هزار تن می رسد. در مورد تجارت خمیر کاغذ میان روسیه و اتحادیه ی اروپا هم، این رقم به مجموع ۴۰۰ هزار تن در سال می رسد.

مهمترین انواع کاغذ، مقوا و مواد خامی که از اوکراین و روسیه وارد می شنود، کدام هستند؟
حدود ۷۵ درصد از کاغذ و مقوایی که از کشور اوکراین به اتحادیه ی اروپا صادر می شود، به کشورهای لهستان، رومانی و بلغارستان می روند. مقوا، کاغذ بسته بندی و دستمال کاغذی های بهداشتی، مهمترین انواع محصولات کاغذی صادره به شمار می روند.

نزدیک به ۷۰۰ هزار تن کاغذ و مقوا از روسیه به اتحادیه ی اروپا صادر می شود که در این بین، ایتالیا (۲۳ درصد)، آلمان (۱۹ درصد) و لهستان (۸ درصد)، روی هم رفته بیش از ۵۰ درصد از حجم این صادرات را دریافت می کنند. دو سوم از حجم این صادرات، مربوط به صنعت بسته بندی ست. ۴۳ درصد از این مقدار را هم مقوای بسته بندی تشکیل می دهد.

یکی دیگر از بازارهای مهم مربوط به صنایع بسته بندی و کاغذ، بازار تجارت چوب است. سه کشور اوکراین، روسیه و بلاروس در مجموع نزدیک به ۷۵ درصد از کل واردات چوب اتحادیه ی اروپا را تامین می کنند. محدودیت ها و تحریم های میان دو طرف، تجارت چوب و صنایع وابسته به آن را نیز به شکل گسترده تحت تاثیر قرار می دهد.

شورای اتحادیه ی اروپا اخیرا در مورد تجارت با بلاروس بیانیه ای ارائه داده که در آن، محدودیت های بیشتری را بر سر راه تجارت چوب با این کشور اعمال کرده است. البته هنوز کاملا مشخص نیست که منظور از عبارت «فرآورده های چوبی» که در این بیانیه آمده، دقیقا چه نوع محصولاتی ست.
کشور اوکراین هم در سال ۲۰۱۵، صادرات چوب فرآوری نشده را ممنوع اعلام کرد. هرچند که این قانون، با توافق میان اوکراین و اتحادیه ی اروپا که در آن، ممنوعیت صادرات به طور علنی غیرقانونی اعلام شده، متناقض است.

کشور روسیه هم، از تاریخ یکم ژانویه ی ۲۰۲۲، صادرات چوب فرآوری نشده ی درختان سوزنی برگ را ممنوع اعلام کرد. بلاروس هم از سال ۲۰۱۷، صادرات چوب با مجوز اختیاری را جایگزین ممنوعیت صادرات چوب که در سال ۲۰۱۵ اعمال شده بود، کرده است.

آیا مسیرهای حمل و نقل روسیه به اتحادیه ی اروپا مسدود شده اند؟ این بحران چه تاثیری بر سیستم حمل و نقل دارد؟

از همین حالا در مسیرهای حمل و نقل تجاری و در لب مرزها، یک سری محدودیت ها و نظارت های اضافه اعمال شده است. تا جایی که اطلاع داریم هم، مرزهای میان کشورهای اوکراین – روسیه و اوکراین – بلاروس کاملا بسته شده است.

در مورد مسیرهای دریایی هم، بندرگاه های اودسا و ماریپول در اوکراین، به خاطر بمب باران جنگی آسیب دیده و بسته شده است. رفت و آمدهای تجاری بین المللی در سواحل اوکراین هم کاملا مسدود شده اند. از همین هفته هم، مقامات بریتانیا، طبق دستورنامه ای، کلیه ی کشتی های دارای مبدا از روسیه، یا کشتی های متعلق به شرکت های روسی، دارای پرچم روسیه یا ثبت شده در روسیه را تحریم کرده و ورود آنها را به بریتانیا ممنوع کرده است.
در نهایت اینکه، پیش بینی می کنیم قیمت سوخت و انرژی، همچنان به روند افزایشی خود ادامه دهد که در نتیجه ی آن، تمامی مسیرهای حمل و نقلی، با افزایش هزینه رو به رو خواهند شد.

Cepi تاکید می کند که کلیه ی تخمین ها و اظهارات این سازمان، بر اساس اطلاعات موجود بوده و هیچگونه پیش بینی رسمی از آینده ی بازار صنایع کاغذ و خمیر کاغذ و یا ارتباطات آینده ی میان شرکت ها، توسط این سازمان انجام نگرفته است.
 

دیدگاه کاربران

مخاطبان گرامی، برای انتشار نظرات لطفا نکات زیر را رعایت فرمایید :

  1. نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  2. نظرات حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های اسلامی منتشر نمی‌شود.
  3. نظرات پس از ویرایش ارسال می‌شود.
دیدگاه شما ثبت شد
پایگاه اطلاع رسانی چاپ دیجیتال ایران

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به "پایگاه اطلاع رسانی چاپ دیجیتال ایران"است.