بخش کاغذ بدون خمیر (Woodfree paper) در منطقه خاورمیانه و افریقا در سال ۲۰۲۳ با سهم بیش از ۵ درصد از کل بازار جهانی و ارزش تقریبی ۰.۰۸ میلیارد دلار گزارش شده است. همچنین پیشبینیها حاکی از آن است که بازار خمیر و کاغذ این منطقه با نرخ رشد مرکب سالانه حدود ۳.۲ درصد، تا سال ۲۰۲۸ رشد قابل توجهی را تجربه کند.
اما تداوم جنگ میان ایران و اسرائیل، حتی اگر محدود باشد، برای صنعت کاغذ و چاپ در خاورمیانه خبر خوبی نیست. در وهله اول، هر جرقه‌ای در منطقه نفت‌خیز حوزه ی خلیج فارس، یعنی نوسان قیمت نفت و به دنبال آن بالا رفتن هزینه انرژی در کارخانه‌های تولید کاغذ، مقوا، کارتن‌سازی و حتی چاپخانه‌های کوچک محلی. از آن‌طرف، کشتی‌رانی در خلیج فارس و تنگه هرمز هم همیشه در چنین شرایطی تحت فشار بیمه‌های گران‌تر و تأخیر در تردد قرار می‌گیرد. این یعنی خمیرکاغذ و رول‌های وارداتی دیرتر و گران‌تر می‌رسند و در نهایت قیمت دفتر، کتاب، بسته‌بندی و حتی پاکت ساده هم بالاتر می‌رود.
در چنین شرایطی، شرکت‌های چاپ و بسته‌بندی معمولاً خودشان را سریع با اولویت‌های جدید بازار وفق می‌دهند. چاپ پوستر، بروشورهای تبلیغاتی لوکس یا بسته‌بندی‌های پرزرق‌وبرق ممکن است برای مدتی عقب بنشیند، اما نیاز به چاپ و بسته‌بندی کالاهای اساسی مثل غذا، دارو و مواد بهداشتی حتی بیشتر می‌شود. بسیاری از تولیدکنندگان منطقه‌ای معمولاً با این چرخش بازار آشنا هستند و خطوط تولیدشان را به سمت بسته‌بندی‌های ضروری هدایت می‌کنند تا ضربه مالی کمتری بخورند.
از سوی دیگر، در چنین بحران‌هایی، سرمایه‌گذاری برای به‌روزرسانی ماشین‌آلات چاپ یا خرید تجهیزات جدید کمتر می‌شود؛ چون ناامنی باعث می‌شود شرکت‌ها پول نقد را برای هزینه‌های روزمره و تأمین مواد اولیه کنار بگذارند. این یعنی فرسودگی ماشین‌آلات موجود می‌تواند در میان‌مدت به معضلی جدی تبدیل شود.
جنگ یا ناامنی همچنین بر بازار چاپ پارچه اثر خاص خودش را دارد. مثلاً سفارش‌های تبلیغاتی و نمایشگاهی احتمالاً کاهش می‌یابد، ولی تقاضا برای تولید پارچه‌های کاربردی، مثل یونیفرم یا ملزومات نظامی، ممکن است یک شوک مقطعی مثبت به برخی چاپخانه‌های تخصصی بدهد. با این حال این فرصت بیشتر نصیب تولیدکنندگان محلی می‌شود که به مراکز دولتی یا نظامی نزدیک‌ترند.
در نهایت، جنگ هرجا باشد، ترس و عدم قطعیت را به کل زنجیره تولید تزریق می‌کند. این یعنی حتی اگر کارخانه‌ای در امارات یا ترکیه یا ایران دور از میدان جنگ باشد، باز هم با تورم وارداتی، گرانی حمل‌ونقل و نوسان نرخ ارز مواجه می‌شود.
اما صنعت چاپ و بسته‌بندی خاورمیانه در برابر این شوک‌ها همیشه نیمه‌تاب‌آور است، چون مشتریانش کالاهای اساسی مصرف می‌کنند، اما فشار قیمتی و چالش‌های تأمین مواد اولیه، حاشیه سود را کوچک می‌کند و رقابت را نفس‌گیرتر می‌سازد. در ادامه به چهار محور اصلی آثار تداوم جنگ میان ایران و اسرائیل بر صنعت تولید کاغذ و چاپ میپردازیم.
چهار محور اصلیِ تحلیل آثار بحران منطقه ای:
همچنین برخی از تولیدکنندگان با بومی‌سازی بخشی از زنجیره تأمین، مانند تولید داخلی رول، خمیرکاغذ یا جوهر چاپی، وابستگی خود به واردات را کاهش می‌دهند. در همین راستا، بهبود بهره‌وری تولید از طریق کاهش دورریز، تعمیر و نگهداری پیشگیرانه ماشین‌آلات، و آموزش نیروی انسانی، نقش حیاتی در کاهش هزینه‌ها خواهد داشت. در واقع، تنها شرکت‌هایی که سریع و انعطاف‌پذیر عمل کنند، می‌توانند از بحران به سلامت عبور کنند.
مروری بر وضعیت صنعت کاغذ و چاپ خاورمیانه نشان می‌دهد که در فضای پرتنش منطقه، بقا و رشد این صنعت به سرعت واکنش، مدیریت ریسک و هوشمندی در تخصیص منابع وابسته است. تجربه نشان داده حتی در میانه بحران، بخشی از بازار همچنان زنده می‌ماند و حتی رشد می‌کند؛ به‌ویژه جایی که نیازهای روزمره مردم در اولویت است. اگرچه تحولات ژئوپلیتیکی می‌تواند ضربه‌های کوتاه‌مدت و پرهزینه‌ای به زنجیره تأمین وارد کند، اما بازیگرانی که بتوانند ساختار هزینه‌ای خود را منعطف کنند و فرصت‌های تازه را زودتر از رقبا شناسایی کنند، برندگان واقعی این میدان خواهند بود. در نهایت، در صنعت کاغذ و چاپ خاورمیانه، ترکیب احتیاط مالی، تکنولوژی به‌روز و درک دقیق از رفتار بازار، تنها نسخه کارآمد برای عبور از چنین طوفان‌هایی است.
منبع: theguardian.com
مترجم: بیتا توفیقیان
اما تداوم جنگ میان ایران و اسرائیل، حتی اگر محدود باشد، برای صنعت کاغذ و چاپ در خاورمیانه خبر خوبی نیست. در وهله اول، هر جرقه‌ای در منطقه نفت‌خیز حوزه ی خلیج فارس، یعنی نوسان قیمت نفت و به دنبال آن بالا رفتن هزینه انرژی در کارخانه‌های تولید کاغذ، مقوا، کارتن‌سازی و حتی چاپخانه‌های کوچک محلی. از آن‌طرف، کشتی‌رانی در خلیج فارس و تنگه هرمز هم همیشه در چنین شرایطی تحت فشار بیمه‌های گران‌تر و تأخیر در تردد قرار می‌گیرد. این یعنی خمیرکاغذ و رول‌های وارداتی دیرتر و گران‌تر می‌رسند و در نهایت قیمت دفتر، کتاب، بسته‌بندی و حتی پاکت ساده هم بالاتر می‌رود.
در چنین شرایطی، شرکت‌های چاپ و بسته‌بندی معمولاً خودشان را سریع با اولویت‌های جدید بازار وفق می‌دهند. چاپ پوستر، بروشورهای تبلیغاتی لوکس یا بسته‌بندی‌های پرزرق‌وبرق ممکن است برای مدتی عقب بنشیند، اما نیاز به چاپ و بسته‌بندی کالاهای اساسی مثل غذا، دارو و مواد بهداشتی حتی بیشتر می‌شود. بسیاری از تولیدکنندگان منطقه‌ای معمولاً با این چرخش بازار آشنا هستند و خطوط تولیدشان را به سمت بسته‌بندی‌های ضروری هدایت می‌کنند تا ضربه مالی کمتری بخورند.
از سوی دیگر، در چنین بحران‌هایی، سرمایه‌گذاری برای به‌روزرسانی ماشین‌آلات چاپ یا خرید تجهیزات جدید کمتر می‌شود؛ چون ناامنی باعث می‌شود شرکت‌ها پول نقد را برای هزینه‌های روزمره و تأمین مواد اولیه کنار بگذارند. این یعنی فرسودگی ماشین‌آلات موجود می‌تواند در میان‌مدت به معضلی جدی تبدیل شود.
جنگ یا ناامنی همچنین بر بازار چاپ پارچه اثر خاص خودش را دارد. مثلاً سفارش‌های تبلیغاتی و نمایشگاهی احتمالاً کاهش می‌یابد، ولی تقاضا برای تولید پارچه‌های کاربردی، مثل یونیفرم یا ملزومات نظامی، ممکن است یک شوک مقطعی مثبت به برخی چاپخانه‌های تخصصی بدهد. با این حال این فرصت بیشتر نصیب تولیدکنندگان محلی می‌شود که به مراکز دولتی یا نظامی نزدیک‌ترند.
در نهایت، جنگ هرجا باشد، ترس و عدم قطعیت را به کل زنجیره تولید تزریق می‌کند. این یعنی حتی اگر کارخانه‌ای در امارات یا ترکیه یا ایران دور از میدان جنگ باشد، باز هم با تورم وارداتی، گرانی حمل‌ونقل و نوسان نرخ ارز مواجه می‌شود.
اما صنعت چاپ و بسته‌بندی خاورمیانه در برابر این شوک‌ها همیشه نیمه‌تاب‌آور است، چون مشتریانش کالاهای اساسی مصرف می‌کنند، اما فشار قیمتی و چالش‌های تأمین مواد اولیه، حاشیه سود را کوچک می‌کند و رقابت را نفس‌گیرتر می‌سازد. در ادامه به چهار محور اصلی آثار تداوم جنگ میان ایران و اسرائیل بر صنعت تولید کاغذ و چاپ میپردازیم.
چهار محور اصلیِ تحلیل آثار بحران منطقه ای:
- افزایش هزینه تولید و حمل
- آسیب‌پذیری صنایع منطقه‌ای
- نیاز به استراتژی‌های جبرانی
همچنین برخی از تولیدکنندگان با بومی‌سازی بخشی از زنجیره تأمین، مانند تولید داخلی رول، خمیرکاغذ یا جوهر چاپی، وابستگی خود به واردات را کاهش می‌دهند. در همین راستا، بهبود بهره‌وری تولید از طریق کاهش دورریز، تعمیر و نگهداری پیشگیرانه ماشین‌آلات، و آموزش نیروی انسانی، نقش حیاتی در کاهش هزینه‌ها خواهد داشت. در واقع، تنها شرکت‌هایی که سریع و انعطاف‌پذیر عمل کنند، می‌توانند از بحران به سلامت عبور کنند.
- فرصت در بسته‌بندی ضروری
مروری بر وضعیت صنعت کاغذ و چاپ خاورمیانه نشان می‌دهد که در فضای پرتنش منطقه، بقا و رشد این صنعت به سرعت واکنش، مدیریت ریسک و هوشمندی در تخصیص منابع وابسته است. تجربه نشان داده حتی در میانه بحران، بخشی از بازار همچنان زنده می‌ماند و حتی رشد می‌کند؛ به‌ویژه جایی که نیازهای روزمره مردم در اولویت است. اگرچه تحولات ژئوپلیتیکی می‌تواند ضربه‌های کوتاه‌مدت و پرهزینه‌ای به زنجیره تأمین وارد کند، اما بازیگرانی که بتوانند ساختار هزینه‌ای خود را منعطف کنند و فرصت‌های تازه را زودتر از رقبا شناسایی کنند، برندگان واقعی این میدان خواهند بود. در نهایت، در صنعت کاغذ و چاپ خاورمیانه، ترکیب احتیاط مالی، تکنولوژی به‌روز و درک دقیق از رفتار بازار، تنها نسخه کارآمد برای عبور از چنین طوفان‌هایی است.
منبع: theguardian.com
مترجم: بیتا توفیقیان
