به گزارش خبرنگار ایپینا، از زمانی که چاپ دیجیتال به طور گسترده در ایران فراگیر شد، واحدهای صنفی زیادی در استان‌های مختلف از آن استقبال کردند و به عنوان یک کسب و کار نو و جدید به سراغش رفتند. عده‌ای دیگر که پیگیر اخبار روز صنعت چاپ بودند و همواره مسیر این کهکشان را رصد می‌کردند، علاوه بر کسب و کار سابق خود، بخش چاپ دیجیتال را نیز به دایره فعالیت‌های خود افزودند تا از قافله نوآوری و تکنولوژی روز عقب نمانند.
چاپ دیجیتال مدت زمان زیادی نیست که به ایران آمده است، اما در شهرهای مختلف استقبال خوبی از این فناوری شده و بسیاری از کارها و فعالیت‌های حرفه‌ای با آن پیوند خورده‌اند. رشد روز به روز این حوزه کاری و کمک آن به توسعه کسب و کارهای افراد موجب توسعه آن شده است.
اما در استان‌های مختلف کشور وضعیت چاپ دیجیتال و فعالان این رسته صنفی در چه وضعیتی قرار دارند، آیا همانطور که در تهران فعالان چاپ دیجیتال زیرمجموعه اتحادیه لیتوگرافان شده‌اند در استان‌های دیگر هم از کسب و کار آنها در قالب تشکل‌های صنفی حمایت می‌شود؟ آیا نظارتی بر عملکرد آنها از سوی تشکل‌ها و مجموعه‌های چاپی وجود دارد؟
برای یافتن پاسخ این پرسش‌ها به سراغ سه تن از فعالان چاپ کشور در استان‌های خراسان رضوی، همدان و آذربایجان شرقی رفته‌ایم و درباره وضعیت کسب و کار چاپ دیجیتال با آنها به گفتگو نشستیم، طرح موضوعاتی چون ضرورت پیش‌بینی تسهیلات مالی و اعتباری برای نوسازی چاپخانه‌ها، اختصاص کمک بیمه دولتی به واحدهای چاپ دیجیتال و ضرورت تجهیز چاپخانه‌های کوچک به حوزه دیجیتال از جمله مباحثی بود که در این مصاحبه‌ها به آن اشاره شد.
لزوم تجهیز چاپخانه‌های کوچک به چاپ دیجیتال
خراسان رضوی یکی از استان‌های غنی در حوزه چاپ است، چاپ دیجیتال نیز در این استان کسب و کار پررونقی دارد و به گفته علی مغانی، رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران خراسان رضوی، بیش از 120 واحد چاپ دیجیتال در مشهد مشغول فعالیت هستند. تا پیش از اینکه فعالان چاپ دیجیتال به این تشکل صنفی بپیوندند، عضو اتحادیه تایپ و تکثیر بودند و در پروسه‌ای دو تا سه ساله به اتحادیه صنعت چاپ خراسان رضوی آمدند.
مغانی با بیان اینکه امروز دیگر مثل گذشته کار در چاپخانه‌ها انجام نمی‌شود، گفت: عملا به مرور موقعیتی ایجاد می‌شود که همه چاپخانه‌های کوچک باید به سمت فناوری چاپ دیجیتال بروند، زیرا دیگر نمی‌توانند به شکل قدیم سفارش بگیرند و استفاده از فناوری‌های نوین به ادامه حیات آنها کمک می‌کند.
وی ادامه میدهد: ما در مشهد حدود 150 چاپخانه داریم که در این میان 120 واحد چاپ دیجیتال تاکنون به صورت رسمی از ما پروانه کسب دریافت کرده‌اند.
مغانی با اشاره به پرکار بودن واحدهای چاپ دیجیتال، توضیح داد: الان که تیراژ بسیاری از سفارش‌ها و کارها کم شده است، چاپ دیجیتال کمک بسیار خوبی هم برای سفارش دهندگان و هم صاحبان این حوزه شده است، از سوی دیگر ما نمی‌توانیم از تکنولوژی چشم‌پوشی کنیم و پیشنهاد می‌کنم همه چاپخانه‌های کوچک در سطح شهرها خود را به فناوری چاپ دیجیتال مجهز کنند.
وی یادآور شد: اگر چاپخانه‌های کوچک به فکر به‌روزرسانی و نوسازی خود نباشند عملا نمی‌توانند مدت زیادی فعال باشند و چاپ دیجیتال می‌تواند کمک خوبی برای گردش اقتصادی و ایجاد نقدینگی برای آنها باشد.
مغانی با بیان اینکه تجربه همکاران ما نشان میدهد که چاپ دیجیتال امروز در همه حال مشتری دارد، گفت: امروز ما دستگاه‌ها و ماشین‌های بسیار خوبی در حوزه چاپ دیجیتال داریم که کار با کیفیت انجام میدهد و در گذشته اگر کسی برای سفارش کار چاپی می‌خواست به شهرهای دیگر برود، مشکلات زیادی داشت اما الان چاپ دیجیتال و امکان نصب دستگاه‌های آن برای هر مجتمع و چاپخانه‌ای بخش زیادی از این مشکلات را حل کرده است.
مشکلاتی از جنس بیمه و مهاجرت به ترکیه و اربیل
به سراغ مجید محبی، رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران آذربایجان غربی می‌رویم، او با بیان اینکه حدود 360 واحد چاپ دیجیتال در این استان مشغول فعالیت هستند، گفت: حدود 200 واحد در ارومیه و 160 واحد دیگر در شهرستان‌های آذربایجان غربی مشغول فعالیت هستند و به کسب و کار خود می‌پردازند.
محبی با بیان اینکه امروز وضعیت چاپخانه‌های دیجیتال نسبت به چاپ سنتی بهتر است، ادامه داد: مساله‌ای که در این زمینه وجود دارد این است که تامین اجتماعی فعالان این حوزه را از مشمولیت کمک بیمه‌ای خارج کرد که همین موضوع موجب بیکاری حدود 270 نفر از کارگران این حوزه شد.
وی افزود: اما در قانون سال 1361 طبق مصوبه هیات دولت بیمه کارگران همه چاپخانه‌ها باید با تعرفه دولتی محاسبه شود، اما متاسفانه در استان ما این کار عملی نشد و بخش زیادی از استادکاران و افراد ماهر ما به شهرها و حتی مناطق جغرافیایی دیگر مهاجرت کنند.
محبی با اشاره به مهاجرت جمع گسترده‌ای از این افراد بیکار در اقلیم کردستان و ترکیه، گفت: ما سال‌ها نیروهای جوان را تربیت کردیم، آموزش دادیم اما به راحتی از دست دادیم و به کشورهای همجوار مثل ترکیه و اقلیم کردستان رفتند و این موجب هدررفت سرمایه انسانی و منابع مالی و وقت ما بود.
وی با بیان اینکه متاسفانه سیاست‌ها بر ضد کارگر است، عنوان کرد: اگر نخواهیم بگوییم که آذربایجان غربی در حوزه چاپ دیجیتال اولین و بهترین است اما در میان پنج استان اول کشور قرار دارد و در حوزه تجهیزات، آموزش و نیروی متخصص و ماهر از بهترین منابع برخوردار است.
محبی تاکید کرد: ما در چاپ دیجیتال مالیات ارزش افزوده نداریم ولی اینجا در آذربایجان غربی ما این مالیات را می‌پردازیم و متاسفانه به صورت سلیقه‌ای اعمال می‌شود به طوری که ممیزان مالیاتی برخی استان‌ها قبول می‌کنند و برخی استان‌ها قبول نمی‌کنند.
وی به تبعات این موضوع در بازار چاپ دیجیتال اشاره کرد و یادآور شد: نتیجه چنین تصممیانی این شده که در بازار رکود ایجاد شود، کارگران حرفه‌ای و زبده خود را از دست بدهیم و مشکلات دیگری سر راه ماه قرار بگیرد که مانع سرمایه‌گذاری‌های جدید از سوی فعالان این حوزه شود.
محبی همچنین با طرح این موضوع که اکنون 36 نفر با مقطع دکترا به عنوان مدیر چاپخانه در آذربایجان غربی هستند، گفت: این موضوع یک پتانسیل ارزشمند و قوی برای صنعت چاپ بخصوص چاپ دیجیتال به شمار می‌آید اما متاسفانه حمایتی از حضور آنها نمی‌شود.
تامین مواد اولیه و قطعات یک مطالبه جدی
استان همدان همواره یکی از مناطق فعال حوزه چاپ بوده است که در طول سالیان مختلف توانسته است به جایگاه خوب و قابل اعتنایی در این صنعت دست پیدا کند. حضور اصناف قوی و حرفه‌ای همچنین استقبال واحدها از چاپ دیجیتال از جمله رموز موفقیت فعالان این حوزه طی سال‌های اخیر بوده است. به همین بهانه در پایان پای صحبت‌های امین خضریان، رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران همدان می‌نشینیم، او با بیان اینکه تعداد واحدهای چاپ دیجیتال در همدان با واحدهای افست نزدیک به هم است، گفت: ما حدود 40 واحد چاپ دیجیتال در همدان داریم، علاوه بر آنها حدود 25 واحد هم داریم که خدمات محدود چاپ مثل دفاتر فنی ارائه می‌دهند که اغلب پرینترهای دیجیتال را دارند.
وی ادامه داد: در این میان واحدهای چاپ دیجیتال که به صورت حرفه‌ای کار می‌کنند، کمتر از 50 مورد هستند، این در حالی است که حدود 40 واحد چاپ افست در همدان مشغول فعالیت هستند.
خضریان با بیان اینکه امروز شاهدیم که چاپ دیجیتال در حال توسعه است، افزود: با گسترش چاپ دیجیتال شاهدیم که این رسته هر روز سهم بیشتری از بازار حوزههای دیگر را می‌گیرد و همدان نیز مانند سایر شهرها در این بخش رشد بیشتری داشته است.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به آمار دیگری هم اشاره کرد و گفت: امروز در حوزه نشر چون تیراژ بخش زیادی از کتاب‌ها زیر 100 نسخه شده است، به سراغ چاپ دیجیتال رفته‌ایم، زیرا چاره دیگری نداریم و باید از این فناوری برای چاپ کتاب‌ها استفاده کنیم.
خضریان همچنین به طرح مشکل تامین مواد اولیه و قطعات در این حوزه پرداخت و افزود: یکی از مسائل و چالش‌های جدی فعالان چاپ دیجیتال گران بودن مواد اولیه و قطعات است و اگر این مسائل حل شود، می‌توانم بگویم که در این صورت چاپ دیجیتال می‌تواند همچنان پیشتاز باشد و سهم بیشتری از حوزههای دیگر مثل افست را بگیرد.
به گفته وی، در بخش لارج فرمت‌ها و بنر نیز در همدان بسیاری از واحدها خیلی قوی کار می‌کنند و می‌توانند از شهرها و استان‌های همجوار سفارش بگیرند و به همین دلیل در جذب مشتری موفق بوده‌اند.
خضریان در پایان با بیان اینکه چاپ دیجیتال را بخش زیادی از بدنه کشور صنعت نمی‌دانند، گفت: فعالان این حوزه در زمینه استفاده از بحث بیمه و تامین اجتماعی نمی‌توانند از مزایای فعالان چاپ افست استفاده کنند و کمک‌های دولتی به حوزه چاپ افست و لیتوگرافان تعلق می‌گیرد اما به دست‌اندرکاران چاپ دیجیتال تعلق نمی‌گیرد و بسیاری از همکاران ما از این موضوع گلایه دارند.
وی همچنین تاکید کرد: الان در بحث دریافت اعتبارات و تسهیلات اگر یک بانک تسهیلاتی به حوزه افست میدهد و برای سال ساخت ماشین‌ها ارفاق می‌کند، اما در چاپ دیجیتال اصرار دارد که دستگاه نو باشد و همین مساله موجب شده با توجه به قیمت بالای ماشین‌های چاپ دیجیتال برای به روزرسانی دستگاه‌ها محدودیت ایجاد شود.
