آینده ‏ی چاپ در عربستان: رشد صنعت لیبل با شتاب فناوری و چشم‌انداز ۲۰۳۰

در سال‌های اخیر، شرکت‌های داخلی و بین‌المللی فعال در این حوزه، فرصت‌های تازه‌ای در بازار عربستان یافته‌اند. از گسترش صنایع غذایی و دارویی گرفته تا رشد محصولات آرایشی و بهداشتی، همه‌ی این حوزه‌ها به لیبل‎هایی با کیفیت بالا، طراحی زیبا و دوام مناسب نیاز دارند. امروزه ظاهر بسته‌بندی، جنس لیبل و حتی نوع چاپ، نقشی تعیین‌کننده در جذب مشتری دارد و بخشی از هویت برند محسوب می‌شود.

مانو مورالیکریش ‌نان، مدیر منطقه‌ای شرکت نیل ‌پیتر در خاورمیانه، غرب و شرق آفریقا، معتقد است که بازار عربستان به مرحله‌ای از بلوغ رسیده که می‌تواند فناوری‌های نو را با سرعت بیشتری بپذیرد. او می‌گوید در سال‌های اخیر شاهد افزایش تقاضا برای لیبل‎های خاص مانند شرینک اسلیوهای تخصصی، لیبل‌های ضدجعل و لیبل‌های لنزدار سه‌بعدی بوده است. به گفته‌ی او، این رشد تقاضا نتیجه‌ی تغییر نگاه برندها به بسته‌بندی است. حالا دیگر بسته‌بندی فقط نقش محافظ ندارد بلکه به یک ابزار بازاریابی و ارتباط با مشتری تبدیل شده است.

در کنار او، خالد عزیز شاه، مدیرکل شرکت  Raqam International، یکی از بازیگران بزرگ بازار عربستان نیز بر این باور است که شرکت‌ها در حال حرکت به سمت طراحی‌های پیچیده‌تر و جذاب‌ترند. او می‌گوید در حوزه‌ی لیبل‌های پشت‌چسب‌دار، برندهای فعال در بخش لوازم آرایشی و شوینده‌ها به سراغ چاپ سیلک و افکت‌های فویلی رفته‌اند تا جلوه‌ای لوکس‌تر به محصولاتشان بدهند.

در بخش فناوری، تحولات چشمگیری در حال وقوع است. استفاده از لیبل‌های قالبی یا همان این-مولد لیبل و شرینک اسلیوها به سرعت در حال گسترش است. در عین حال، لیبل‌های BOPP و دوربطری همچنان سهم عمده‌ای از بازار را در اختیار دارند و اغلب در قالب چاپ‌های سه تا شش‌رنگ تولید می‌شوند. چاپ دیجیتال نیز به تدریج جایگاه خود را در عربستان پیدا کرده است. اگرچه هنوز سهم کوچکی از بازار را تشکیل می‌دهد، اما برای چاپ‌های کوتاه‌مدت، شخصی‌سازی‌شده و نمونه‌سازی، به گزینه‌ای محبوب تبدیل شده است. مزیت اصلی آن سرعت بالا و انعطاف‌پذیری است، هرچند هزینه بالای جوهر هنوز مانعی برای گسترش سریع‌تر آن به شمار می‌رود.

چشم‏انداز ۲۰۳۰

برنامه‌ی چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان، که با هدف تنوع‌بخشی به اقتصاد، تقویت سرمایه‌گذاری و ایجاد فرصت‌های شغلی طراحی شده، نقشی کلیدی در رشد صنعت چاپ و بسته‌بندی ایفا می‌کند. دولت با سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بزرگ، زمینه را برای رشد صنایع وابسته فراهم کرده است. مانو مورالیکریش‌نان می‌گوید: «عربستان در حال آماده شدن برای میزبانی اکسپوی جهانی ۲۰۳۰ و جام جهانی فوتبال ۲۰۳۴ است. این رویدادها میلیون‌ها گردشگر را جذب خواهند کرد و به‌طور مستقیم بر صنایعی چون خودرو، سلامت، گردشگری، غذا و نوشیدنی تأثیر خواهند گذاشت؛ صنایعی که همگی به لیبل و بسته‌بندی نیاز دارند.»

کارشناسان معتقدند که این رویدادهای بزرگ می‌توانند بازار چاپ و بسته‌بندی عربستان را دگرگون کنند. افزایش تولید داخلی، رشد صادرات و ورود برندهای بین‌المللی به بازار این کشور، همگی به توسعه زیرساخت‌های چاپ و بسته‌بندی نیاز دارند. با این حال، برخی فعالان صنعت بر این باورند که چون بخش عمده این صنعت در دست بخش خصوصی است، هنوز آن‌طور که باید از سوی دولت مورد حمایت و توجه مستقیم قرار نگرفته است.

در سطح جهانی، روند حرکت به سوی فناوری‌های سبز و مواد دوست‌دار محیط زیست سرعت گرفته است. عربستان نیز قدم‌های اولیه را در این مسیر برداشته، اما هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد. فعالان صنعت می‌گویند آگاهی نسبت به پایداری در حال افزایش است و شرکت‌ها به تدریج به اهمیت کاهش ضایعات و ردپای کربنی پی می‌برند. با این حال، نگرانی درباره هزینه‌ها همچنان مانع اصلی است. خالد عزیز شاه توضیح می‌دهد که استفاده از مواد زیست‌تخریب‌پذیر یا بازیافتی معمولاً هزینه تولید را افزایش می‌دهد و بسیاری از شرکت‌ها هنوز از نظر اقتصادی آمادگی آن را ندارند. با این وجود، او معتقد است که با افزایش آگاهی عمومی و ارائه مشوق‌های دولتی، بازار به سمت پایداری حرکت خواهد کرد.

روندهای حاکم بر صنعت لیبل

از نظر مواد مصرفی، بازار عربستان همچنان تحت سلطه‌ی مواد سنتی مانند پوشش‎های نیمه‌براق، حرارتی، پلی‌پروپیلن، پلی‌اتیلن و BOPP است که حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد چاپ‌ها را تشکیل می‌دهند. خالد شاه می‌گوید طراحان و مشتریان به این مواد عادت کرده‌اند، اما اگر به سراغ زیرلایه‌های جدیدتر بروند، می‌توانند کیفیت برند و جذابیت بصری محصولاتشان را افزایش دهند. او تأکید می‌کند که صنعت لیبل‌گذاری نیازمند نوآوری است و چاپخانه‌داران باید به مشتریان کمک کنند تا ارزش بلندمدت کیفیت و طراحی را درک کنند، نه اینکه فقط به هزینه هر لیبل توجه کنند.

چالش های صنعت

یکی از چالش‌های اصلی بازار، رقابت ناسالم قیمتی است. به گفته‌ی مانو مورالیکریش‌نان، نبود ساختار مشخص برای قیمت‌گذاری باعث شده برخی تولیدکنندگان با قیمت‌های بسیار پایین کار کنند و این موضوع به کل بازار آسیب می‌زند. او معتقد است ایجاد یک انجمن صنفی محلی مشابه کشورهای اروپایی می‌تواند این مشکل را حل کند. چنین نهادی می‌تواند برای هر نوع محصول بازه قیمتی منصفانه تعیین کند و مانع از رقابت مضر بین چاپخانه‌ها شود.

با وجود تمام چالش‌ها، آینده‌ی صنعت لیبل در عربستان روشن به نظر می‌رسد. رشد جمعیت جوان، افزایش مصرف کالاهای بسته‌بندی‌شده، توسعه تجارت الکترونیک و توجه بیشتر به برندینگ همگی نشانه‌هایی از بازار روبه‌رشد هستند. برندها بیش از گذشته به اهمیت لیبل و بسته‌بندی در شکل‌دهی تصویر ذهنی مشتری پی برده‌اند.

خالد عزیز شاه با نگاهی خوش‌بینانه می‌گوید: «در سطح جهانی، لیبل‌های هولوگرامی با استقبال زیادی روبه‌رو شده‌اند و ما نیز آن‌ها را در بازار عربستان معرفی کرده‌ایم. انتظار داریم با آگاهی بیشتر برندها از مزایای امنیتی و زیبایی این نوع لیبل‌ها، استفاده از آن‌ها در سال‌های آینده افزایش یابد.»

صنعت چاپ لیبل عربستان در آستانه‌ی تحولی بزرگ قرار دارد. با ترکیب فناوری‌های نو، ورود مواد جدید، رشد تقاضا برای طراحی‌های خاص و برگزاری رویدادهای بین‌المللی بزرگ، آینده‌ی این صنعت بیش از هر زمان دیگری امیدوارکننده است. با این حال، مسیر توسعه تنها زمانی هموار خواهد شد که سه چالش کلیدی یعنی قیمت‌گذاری عادلانه، آموزش بازار و پایداری زیست‌محیطی به‌ طور جدی مورد توجه قرار گیرد. اگر فعالان این حوزه بتوانند میان نوآوری و ثبات اقتصادی تعادل برقرار کنند، عربستان سعودی می‌تواند در سال‌های آینده به یکی از قطب‌های اصلی صنعت چاپ لیبل در منطقه و حتی در سطح جهانی تبدیل شود.

منبع: https://www.labelsandlabeling.com/features/market-trends/saudi-arabia%E2%80%99s-labeling-industry-rise